એક ભૌતિકરાશિ નો માપન યોગ્ય ચાર રાશિઓ $a, b, c$ અને $d$ સાથેનો સંબંધ આ મુજબ છે. $P=\frac{a^{2} b^{2}}{(\sqrt{c} d)}$, $a, b, c$ અને $D$ માં પ્રતિશત ત્રુટિ અનુક્રમે $1 \%, 3 \%, 4 \%$ અને $2 \%$ છે, તો $P$ માં પ્રતિશત ત્રુટિ શોધો. જો ઉપર્યુક્ત સંબંધનો ઉપયોગ કરીને ગણતરી કરતાં $P$ નું મૂલ્ય $3.763$ મળતું હોય, તો તમે આ પરિણામને કયા મૂલ્ય સુધી $Round \,off$ કરશો ?
$P=\frac{a^{3} b^{2}}{(\sqrt{c} d)}$
$\frac{\Delta P}{P}=\frac{3 \Delta a}{a}+\frac{2 \Delta b}{b}+\frac{1}{2} \frac{\Delta c}{c}+\frac{\Delta d}{d}$
$\left(\frac{\Delta P}{P} \times 100\right) \%$$=\left(3 \times \frac{\Delta a}{a} \times 100+2 \times \frac{\Delta b}{b} \times 100+\frac{1}{2} \times \frac{\Delta c}{c} \times 100+\frac{\Delta d}{d} \times 100\right) \%$
$=3 \times 1+2 \times 3+\frac{1}{2} \times 4+2$
$=3+6+2+2=13 \%$
Percentage error in $P=13 \%$
Value of $P$ is given as $3.763$
By rounding off the given value to the first decimal place, we get $P=3.8$
સાદા લોલકના પ્રયોગમાં લોલકનો આવર્તકાળ $T=2 \pi \sqrt{\frac{l}{g}}$ પરથી માપવામાં આવે છે. જો આવર્તકાળ અને લંબાઈના માપનમાં મહત્તમ પ્રતિશત ત્રુટિ અનુક્રમે $2 \% $ અને $ 2 \% $ હોય, તો $g$ ના માપનમાં મળતી મહત્તમ પ્રતિશત ત્રુટિ ......... $\%$ હોય.
જો $x=10.0 \pm 0.1$ અને $y=10.0 \pm 0.1$, તો $2 x-2 y$ કોના બરાબર થાય ?
''સાધનનું લઘુતમ માપ શક્ય એટલું નાનું હોય તેવું સાધન વાપરવું હિતાવહ છે.” આ વિધાન સ્પષ્ટ કરો.
એક વૈજ્ઞાનિકે એક ચોકકસ ભૌતિક રાશિના પ્રયોગ કરીને $100$ અવલોકન લીધા. તે જ પ્રયોગ ફરીથી કરીને $ 400$ અવલોકન મેળવ્યા. આ પરથી ત્રુટિના મૂલ્ય વિશે શું કહી શકાય?