સ્વાધ્યાયમાં આપેલા કેપેસિત્રમાં $3\,mm$ જાડાઇની માઇકા ( અબરખ )ની પ્લેટ ( ડાઈલેક્ટ્રિક અચળાંક $+6$ ) કેપેસીટરની બે પ્લેટ વચ્ચે
$(a)$ વૉલ્ટેજ સપ્લાય જોડેલો રહે ત્યારે,
$(b)$ વૉલ્ટેજ સપ્લાયનું જોડાણ દૂર કર્યા બાદ
-દાખલ કરવામાં આવે તો, દરેક કિસ્સામાં શું થાય તે સમજાવો.
$(a)$ Dielectric constant of the mica sheet, $k=6$
If voltage supply remained connected, voltage between two plates will be constant. Supply voltage, $V =100 \,V$ Initial capacitance, $C =1.771 \times 10^{-11}\, F$
New capacitance, $C _{1}=k \,C =6 \times 1.771 \times 10^{-11} \,F =106\, pF$
New charge, $q_{1}=C_{1} \,V=106 \times 100 \,pC =1.06 \times 10^{-8}\, C$
Potential across the plates remains $100\, V$
$(b)$ Dielectric constant, $k=6$ Initial capacitance, $C =1.771 \times 10^{-11}\, F$
New capacitance, $C _{1}=k\, C =6 \times 1.771 \times 10^{-11} F =106 \,pF$
If supply voltage is removed, then there will be constant amount of charge in the plates. Charge $=1.771 \times 10^{-9}\,C$
Potential across the plates is given by,
$V_{1}=\frac{q}{C_{1}}=\frac{1.771 \times 10^{-9}}{106 \times 10^{-12}}=16.7 \,V$
બે ડાઈઇલેક્ટ્રીક ભરેલા કેપેસીટરને આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ આપેલ છે જ્યાં પ્લેટનું ક્ષેત્રફળ $A\;metr{e^2}$ અને બે ફ્લૅટ વચ્ચેનું અંતર $t$ $metre$ હોય તથા ડાઈઇલેક્ટ્રીક અચળાંક અનુક્રમે ${k_1}$ અને ${k_2}$ હોય તો સમતુલ્ય કેપેસીટન્સ મેળવો
ધાતુનો ડાયઈલેકટ્રીક અચળાંક ........ છે.
જ્યારે સમાંતર પ્લેટ વચ્યે $d$ જાડાઈનું હવાનું માધ્યમ હોય ત્યારે તેનું કેપેસીટન્સ $5\,\mu\,F$ છે. આ બંને પ્લેટ વચ્યે $1.5$ ડાયઈલેક્ટ્રીક અચળાંક અને પ્લેટના ક્ષેત્રફળ જેટલું ક્ષેત્રફળ પણ $\frac{d}{2}$ જાડાઈ ધરાવતો પદાર્થ દાખલ કરવામાં આવે છે. તો સ્લેબની હાજરી કેપેસીટરનું કેપેસીટન્સ $..........\mu F$ થાય.
જયારે કેપેસિટરનું ડાઇઇલેકિટ્રક અચળાંક $K = 3$ થી ભરતાં વિદ્યુતભાર ${Q_0}$,વોલ્ટેજ ${V_0}$ અને વિદ્યુતક્ષેત્ર ${E_0}$ છે.હવે કેપેસિટરને ડાઇઇલેકિટ્રક અચળાંક $K = 9$ થી ભરતાં વિદ્યુતભાર,વોલ્ટેજ અને વિદ્યુતક્ષેત્ર અનુક્રમે કેટલા થાય?
જો સમાન કદ અને સમાન સ્થિતિમાન $V$ વાળા $n$ ટીપાંઓ મોટા ટીપામાં રૂપાંતર પામે તો મોટા ટીપાંનું સ્થિતિમાન ......... હશે.