ડાયમિથાઇલ ઇથરનું વિઘટન $CH _{4}, H _{2}$ અને $CO$ માંની બનાવટમાં પરિણમે છે અને પ્રક્રિયા વેગ આ પ્રમાણે આપી શકાય છે.
વેગ $=k\left[ CH _{3} OCH _{3}\right]^{3 / 2}$
પ્રક્રિયાનો વેગ બંધ પાત્રમાં દબાણનો વધારો કરીને અનુસરી (કરી) શકાય છે જેથી વેગ અચળાંક ડાયમિથાઇલના આંશિક દબાણમાં અભિવ્યક્ત કરી શકાય.
વેગ $=k\left(p_{ CH _{3} OCH _{3}}\right)^{3 / 2}$
જો દબાણ $bar$ અને સમય મિનિટમાં માપવામાં આવે, તો વેગ અને વેગ અચળાંકના એકમો શું હશે ?
If pressure is measured in bar and time in minutes, then
Unit of rate $=$ bar $\min ^{-1}$
Rate $ = k{\left( {{p_{C{H_3}OC{H_3}}}} \right)^{3/2}}$
$ \Rightarrow k = \frac{{{\rm{ Rate }}}}{{{{\left( {{p_{C{H_3}OC{H_3}}}} \right)}^{3/2}}}}$
Therefore, unit of rate constants $(k)=\frac{\text { bar min }^{-1}}{\operatorname{bar}^{3 / 2}}$
$ = ba{r^{ - 1/2}}{\min ^{ - 1}}$
$X$ અણુઓનું $Y$ માં પરિવર્તન ગતિકીનો બીજો ક્રમ અનુસરે છે. જો $X$ ની સાંદ્રતા ત્રણ ગણી વધારવામાં આવે, તો તે $Y$ના નિર્માણ (બનાવટ)ને કેવી રીતે અસર કરશે ?
જો $B$ ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો બે પ્રક્રિયક $A$ અને $B$ વચ્ચેની પ્રક્રિયાનો વેગ $4$ ના ગુણકથી ઘટે છે. તો પ્રક્રિયક $B$ ના સંદર્ભમાં આ પ્રક્રિયાનો ક્રમ ............ થશે.
રસાયણિક પ્રક્રિયા $A+B \rightarrow$ નીપજ માટે,$A$ અને $B$ ના સંદર્ભ સાથે ક્રમ $1$ છે
Rate $mol\,L^{-1}\,s^{-1}$ | $[A]$ $mol\,L^{-1}$ | $[B]$ $mol\,L^{-1}$ |
$0.10$ | $20$ | $0.5$ |
$0.40$ | $x$ | $0.5$ |
$0.80$ | $40$ | $y$ |
$x$ અને $y$ ના મુલ્યો શું છે ?
$N _{2} O _{5}$ ના વાયુમય કલામાં $318$ $K$ તાપમાને વિઘટનની $\left[2 N _{2} O _{5} \rightarrow 4 NO _{2}+ O _{2}\right]$ પ્રાયોગિક માહિતી નીચે આપેલ છે :
$t/s$ | $0$ | $400$ | $800$ | $1200$ | $1600$ | $2000$ | $2400$ | $2800$ | $3200$ |
${10^2} \times \left[ {{N_2}{O_5}} \right]/mol\,\,{L^{ - 1}}$ | $1.63$ | $1.36$ | $1.14$ | $0.93$ | $0.78$ | $0.64$ | $0.53$ | $0.43$ | $0.35$ |
$(i)$ $\left[ N _{2} O _{5}\right]$ વિરુદ્ધ $t$ આલેખ દોરો.
$(ii)$ પ્રક્રિયા માટેનો અર્ધઆયુષ્ય સમય શોધો.
$(iii)$ $\log \left[ N _{2} O _{5}\right]$ અને $t$ વચ્ચેનો આલેખ દોરો.
$(iv)$ વેગ નિયમ શું હશે ?
$(v)$ વેગ અચળાંક ગણો.
$(vi)$ $k$ ઉપરથી અર્ધઆયુષ્ય સમય ગણો અને $(ii)$ સાથે સરખાવો.
$2A + B \rightarrow $ નીપજ પ્રક્રિયામાં $B$ નું સાંદ્રણ બમણું કરવામાં આવે તો અર્ધ આયુષ્ય સમય બદલાતો નથી. પરંતુ જ્યારે ફક્ત $A$ ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો વેગ બમણો થાય છે. તો આ પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંકનો પરિમાણ (એકમ) જણાવો.