પ્રત્યુષે સ્પેચ્યુલા પર સલ્ફર પાઉડર લીધો અને તેને ગરમ કર્યો. નીચેની આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે તેણે તેની ઉપર કસનળી ઊંધી રાખીને ઉત્પન્ન થતો વાયુ એકત્ર કર્યો.
$(a)$ વાયુની અસર
$(i)$ શુષ્ક લિટમસ પેપર પર શી થશે ?
$(ii)$ ભેજયુક્ત લિટમસ પેપર પર શી થશે ?
$(b)$ પ્રક્રિયા માટે સમતોલિત રાસાયણિક સમીકરણ લખો.
$(a)$ $(i)$ આપેલ પ્રયોગ દરમિયાન શુષ્ક લિટમસ પેપર પરના રંગમાં કોઈપણ પ્રકારનો ફેરફાર થશે નહીં.
$(ii)$ આપેલ પ્રયોગ દરમિયાન ભેજયુક્ત લિટમસ પેપર ભૂરામાંથી લાલ રંગમાં ફેરવાય છે કારણ કે સલ્ફર એ અધાતુ છે અને અધાતુના ઑક્સાઇડ સ્વભાવે ઍસિડિક હોય છે.
$(b)$ ${S_{(s)}}{\kern 1pt} + {\kern 1pt} {O_{2(g)}}{\kern 1pt} \to {\kern 1pt} \,S{O_{2(g)}}{\kern 1pt} $
સલ્ફર હવા સલ્ફર ડાયોક્સાઈડ વાયુ
$S{O_{2(g)}}{\kern 1pt} + {\kern 1pt} {H_2}{O_{(l)}}{\kern 1pt} \to $ ${{H_2}S{O_{3(aq)}}}$
(ભેજયુકત લિટમસ સલ્ફ્યુરિક એસિડ
પેપરમાનું પાણી)
તમે ચોક્કસપણે નિસ્તેજ (ઝાંખા) તાંબાના વાસણો લીંબુ અથવા આમલીના રસ વડે શુદ્ધ થતાં જોયાં છે. સમજાવો કે શા માટે આવા ખાટા પદાર્થો વાસણો. શુદ્ધ કરવા માટે અસરકારક છે ?
ખાદ્યપદાર્થના ડબા પર ટીનનું સ્તર લાગે છે નહિ કે ઝિંકનું, કારણ કે
$(i)$ સોડિયમ, ઑક્સિજન અને મૅગ્નેશિયમ માટે ઈલેક્ટ્રોન-બિદુની રચના લખો.
$(ii)$ ઇલેક્ટ્રોનના સ્થાનાંતરણ દ્વારા $Na_2O$ અને $MgO$ નું નિર્માણ દર્શાવો.
$(iii)$ સંયોજનોમાં કયાં આયનો હાજર છે ?
કારણ આપો : સોડિયમ, પોટૅશિયમ અને લિથિયમનો તેલમાં સંગ્રહ કરવામાં આવે છે.
એક વ્યક્તિ ઘરે-ઘરે સુવર્ણકાર તરીકે જઈને ઊભો રહે છે. તે જૂના અને નિસ્તેજ (ઝાંખા) સોનાનાં ઘરેણાની ચમક પાછી લાવી આપવાનું વચન આપે છે. એક બિનસાવધ ગૃહિણી તેને સોનાની બંગડીઓનો સેટ આપે છે, જેને તેણે એક ખાસ દ્રાવણમાં ડુબાડ્યો. બંગડીઓ નવા જેવી જ ચમકવા લાગી પરંતુ તેના વજનમાં ભારે ઘટાડો થયો. ગૃહિણી ઉદાસ થઈ ગઈ પરંતુ નિરર્થક દલીલ પછી વ્યક્તિ ઉતાવળે ફેરો કરી જતો રહ્યો. શું તમે ગુપ્તચર તરીકે વર્તી તેણે ઉપયોગમાં લીધેલા દ્રાવણનો પ્રકાર શોધી શકશો ?