ભૌતિક તેમજ રાસાયણિક ગુણધર્મોને આધારે ઇથેનોલ અને ઇથેનોઇક ઍસિડને તમે કેવી રીતે વિભેદિત કરશો ?
ભૌતિક તેમજ રાસાયણિક ગુણધર્મોને આધારે ઇથેનોલ અને ઇથેનોઇક ઍસિડને તમે કેવી રીતે વિભેદિત કરશો ?
ભૌતિક તેમજ રાસાયણિક ગુણધર્મોને આધારે ઇથેનોલ અને ઇથેનોઇક ઍસિડને નીચે મુજબ જુદા પાડી શકાય છે.
$(i)$ ભૌતિક ગુણધર્મોને આધારે જુદાપણું :
$(a)$ વાસ : ઇથેનોઇક ઍસિડની તીવ્રવાસ હોય છે જ્યારે ઇથેનોલ સુગંધીદાર વાસ ધરાવે છે.
$(b)$ ગલનબિંદુ : ઇથેનોલનું ગલનબિંદુ $(156 \,K)$ એ ઇથેનોઇક ઍસિડના ગલનબિંદુ $(290\, K)$ કરતાં ઓછું હોય છે.
$(c)$ ભૌતિક અવસ્થા : ઇથેનોઇક ઍસિડ (ગ્લેસિયલ એસિટિક ઍસિડ)એ શિયાળામાં વધુ ઠંડી પડે ત્યારે ઘન અવસ્થામાં હોય છે ત્યારે ઇથેનોલ કાયમી પ્રવાહી અવસ્થામાં જ હોય છે.
$(ii)$ રાસાયણિક ગુણધર્મોને આધારે જુદાપણું :
પ્રાયોગિક રીતે આલ્કોહૉલ અને કાર્બોક્સિલિક ઍસિડને નીચેની બે પ્રક્રિયાઓ દ્વારા જુદા પાડી શકાય છે :
$(i)$ બેઇઝ (આલ્કલી) સાથે પ્રક્રિયા :
આલ્કોહૉલ (ઇથેનોલ, મિથેનોલ) $NaOH$ તથા $KOH$ જેવા બેઇઝ સાથે પ્રક્રિયા કરતા નથી, જયારે કાર્બોક્સિલિક ઍસિડ (ઇથેનોઇક ઍસિડ)એ આલ્કલી $(NaOH,\, KOH)$ સાથે પ્રક્રિયા કરીને ક્ષાર અને પાણી બનાવે છે, જેમ કે,
$CH _{3} COOH + NaOH \rightarrow CH _{3} COO ^{-} Na ^{+}+ H _{2} O$
ઇથેનોઇક ઍસિડ સોડિયમ હાઇડ્રૉક્સાઇડ સોડિયમ એસિટેટ
(બેઇઝ)
$CH _{3} CH _{2} OH + NaOH \rightarrow$ કોઈ પ્રક્રિયા થતી નથી
ઇથેનોલ સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ (બેઇઝ)
$(ii)$ સોડિયમ હાઇડ્રૉજન કાર્બોનેટ સાથે પ્રક્રિયા :
કાર્બોક્સિલિક ઍસિડ એ સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ સાથે તરત જ પ્રક્રિયા કરીને સતત $CO_2$ છે, વાયુના ઊભરા આવે છે. જયારે આલ્કોહોલ એ સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ સાથે પ્રક્રિયા કરી શકતો નથી. જેમકે,
$CH _{3} COOH + NaHCO _{3} \rightarrow CH _{3} COONa + H _{2} O + CO _{2}(g)$
ઈથેનોઈક એસિડ સોડિયમ હાઈડ્રોજન કાર્બોનેટ સોડિયમ એસિટેટ
$CH _{3} CH _{2} OH + NaHCO_3 \rightarrow$ કોઈ પ્રક્રિયા થતી નથી
ઇથેનોલ સોડિયમ હાઇડ્રોજન કાર્બોનેટ
ઑક્સિડેશનકર્તા : કેટલાક પદાર્થો અન્ય પદાર્થોમાં ઑક્સિજન ઉમેરવા માટે સક્ષમ હોય છે જેને ઑક્સિડેશનકર્તા (Oxidising agents) કહેવાય છે.
આલ્કલાઇન પોટેશિયમ પરમેગેનેટ $(KM_nO_4)$ અથવા એસિટિક પોટેશિયમ ડાયક્રોમેટ $(K_2Cr_2O_7)$ એ આલ્કોહોલનું કાર્બોક્સિલિક ઍસિડમાં ઑક્સિડેશન કરે છે તેથી તેમને ઑક્સિડેશનકર્તા કહેવાય છે.
Similar Questions
ખોરાક રાંધતી વખતે, જો વાસણના તળિયા બહારથી કાળા થઈ રહ્યા હોય, તો તેનો અર્થ એ છે કે
ખોરાક રાંધતી વખતે, જો વાસણના તળિયા બહારથી કાળા થઈ રહ્યા હોય, તો તેનો અર્થ એ છે કે
સલ્ફરના આઠ પરમાણુઓથી બનેલ સલ્ફર અણુનું ઇલેક્ટ્રૉન બિંદુ-નિરૂપણ શું થશે ?
સલ્ફરના આઠ પરમાણુઓથી બનેલ સલ્ફર અણુનું ઇલેક્ટ્રૉન બિંદુ-નિરૂપણ શું થશે ?
હાઇડ્રોજનીકરણ એટલે શું ? તેની ઔદ્યોગિક ઉપયોગિતા શું છે ?
હાઇડ્રોજનીકરણ એટલે શું ? તેની ઔદ્યોગિક ઉપયોગિતા શું છે ?
નીચે દર્શાવેલ સંયોજનોનું નામ તમે કેવી રીતે આપશો ?
$(i)$ $CH _{3}- CH _{2}- Br$
$(ii)$ $\begin{matrix}
H \\
| \\
H-C=O \\
\end{matrix}$
$(iii)$ $\begin{matrix}
\begin{matrix}
H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \,\, \\
|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
\end{matrix} \\
H-C-C-C-C-C\equiv C-H \\
\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
\end{matrix}$
નીચે દર્શાવેલ સંયોજનોનું નામ તમે કેવી રીતે આપશો ?
$(i)$ $CH _{3}- CH _{2}- Br$
$(ii)$ $\begin{matrix}
H \\
| \\
H-C=O \\
\end{matrix}$
$(iii)$ $\begin{matrix}
\begin{matrix}
H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \,\, \\
|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
\end{matrix} \\
H-C-C-C-C-C\equiv C-H \\
\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,H\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \\
\end{matrix}$
ઇથેનોલનું ઇથેનોઇક ઍસિડમાં રૂપાંતર શા માટે ઑક્સિડેશન-પ્રક્રિયા છે ?
ઇથેનોલનું ઇથેનોઇક ઍસિડમાં રૂપાંતર શા માટે ઑક્સિડેશન-પ્રક્રિયા છે ?