એક ક્રિકેટનો ફિલ્ડર દડાને $v_0$ વેગથી ફેંકી શકે છે. જો તે $u$ ઝડપથી દોડતા-દોડતા દડાને સમક્ષિતિજ સાથે $\theta $ કોણે ફેંકે તો નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ શોધો.
$(a)$ પ્રેક્ષકને દડો હવામાં સમક્ષિતિજ સાથે કેટલાં પરિણામી કોણે પ્રક્ષિપ્ત થયેલો દેખાશે ?
$(b)$ દડાનો ઉડ્ડયન સમય કેટલો હશે ?
$(c)$ પ્રક્ષિપ્ત બિંદુથી તે સમક્ષિતિજ દિશામાં જમીન પર પડે તેમની વચ્ચેનું અંતર કેટલું ?
$(d)$ $(c)$ માં મેળવેલ અંતર માટે તેણે કેટલાં કોણે પ્રક્ષિપ્ત કરવો જોઈએ કે જેથી મહત્તમ સમક્ષિતિજ અંતર મળે ?
$(e)$ જો $u > u_0$. $u =u_0$ અને $u < v_0$, હોય તો મહત્તમ અવધિ માટેનો પ્રપ્તિ કોણ $\theta $ કેવી રીતે બદલાશે ?
$(f)$ $u = 0$ (એટલે કે $45^o$ ) સાથે $(v)$ મળતા $\theta $ ને કેવી રીતે સરખાવી શકાય ?
એક ક્રિકેટનો ફિલ્ડર દડાને $v_0$ વેગથી ફેંકી શકે છે. જો તે $u$ ઝડપથી દોડતા-દોડતા દડાને સમક્ષિતિજ સાથે $\theta $ કોણે ફેંકે તો નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ શોધો.
$(a)$ પ્રેક્ષકને દડો હવામાં સમક્ષિતિજ સાથે કેટલાં પરિણામી કોણે પ્રક્ષિપ્ત થયેલો દેખાશે ?
$(b)$ દડાનો ઉડ્ડયન સમય કેટલો હશે ?
$(c)$ પ્રક્ષિપ્ત બિંદુથી તે સમક્ષિતિજ દિશામાં જમીન પર પડે તેમની વચ્ચેનું અંતર કેટલું ?
$(d)$ $(c)$ માં મેળવેલ અંતર માટે તેણે કેટલાં કોણે પ્રક્ષિપ્ત કરવો જોઈએ કે જેથી મહત્તમ સમક્ષિતિજ અંતર મળે ?
$(e)$ જો $u > u_0$. $u =u_0$ અને $u < v_0$, હોય તો મહત્તમ અવધિ માટેનો પ્રપ્તિ કોણ $\theta $ કેવી રીતે બદલાશે ?
$(f)$ $u = 0$ (એટલે કે $45^o$ ) સાથે $(v)$ મળતા $\theta $ ને કેવી રીતે સરખાવી શકાય ?
$(a)$ $x$-દિશામાં દડાનાં પ્રારંભિક વેગનો ધટક
$u_{x}=u+v_{0} \cos \theta$
$y$-દિશામાં દડાનાં પ્રારંભિક વેગનો ધટક
$u_{y}=v_{0} \sin \theta$
$\therefore \tan \theta=\frac{u_{y}}{u_{x}}=\frac{v_{0} \sin \theta}{u+v_{0} \cos \theta}$
$\therefore \theta=\tan ^{-1}\left(\frac{v_{0} \sin \theta}{u+v_{0} \cos \theta}\right)$
જે પ્રેક્ષકણે દેખાતો પ્રક્ષિપ્ત કોણ છે.
$(b)$ $y$-દિશામાં પરિણામી સ્થાનાંતર શૂન્ય છે.
$\therefore y=0, u_{y}=v_{0} \sin \theta, a_{y}=-g$ અને $t= T$ મૂકતાં,
$y=u_{y} t+\frac{1}{2} a_{y} t^{2}$
$\therefore 0=v_{0} \sin \theta T -\frac{1}{2} g T ^{2}$
$\therefore 0=v_{0} \sin \theta-\frac{1}{2} g T$
$\therefore \frac{1}{2} g T =v_{0} \sin \theta$
$\therefore T =\frac{2 v_{0} \sin \theta}{g}$$......1$
$(c)$ સમક્ષિતિજ અવધિ $R =u_{x} T$
$=\left(u+v_{0} \cos \theta\right) T$
$=\left(u+v_{0} \cos \theta\right)\left(\frac{2 v_{0} \sin \theta}{g}\right)$
(પરિણામ $(1)$ પરથી)
Similar Questions
સમાન શરૂઆતના વેગથી સમક્ષિતિજ સાથે $42^{\circ}$ અને $48^{\circ}$ ના ખૂણે બે પદાર્થોને પ્રક્ષિપ્ત કરતાં તેની અવધિ અને ઊંચાઈ અનુક્રમે ${R}_{1}, {R}_{2}$ અને ${H}_{1}$, ${H}_{2}$ છે. તેના માટે સાચો વિકલ્પ કયો છે.
સમાન શરૂઆતના વેગથી સમક્ષિતિજ સાથે $42^{\circ}$ અને $48^{\circ}$ ના ખૂણે બે પદાર્થોને પ્રક્ષિપ્ત કરતાં તેની અવધિ અને ઊંચાઈ અનુક્રમે ${R}_{1}, {R}_{2}$ અને ${H}_{1}$, ${H}_{2}$ છે. તેના માટે સાચો વિકલ્પ કયો છે.
- [JEE MAIN 2021]
એક છોકરો $10\, m$ ઊંચી બિલ્ડીંગ પરથી દડાને $10\,m/s$ ની ઝડપથી સમક્ષિતિજ થી $30^o$ ખૂણે ફેંકે છે.ફેંકેલા સ્થાન થી દડો કેટલા અંતર પછી જમીનથી $10\, m$ ઊંચો હશે? $\left[ {g = 10\,m/{s^2},\sin \,{{30}^o} = \frac{1}{2},\cos \,{{30}^o} = \frac{{\sqrt 3 }}{2}} \right]$
એક છોકરો $10\, m$ ઊંચી બિલ્ડીંગ પરથી દડાને $10\,m/s$ ની ઝડપથી સમક્ષિતિજ થી $30^o$ ખૂણે ફેંકે છે.ફેંકેલા સ્થાન થી દડો કેટલા અંતર પછી જમીનથી $10\, m$ ઊંચો હશે? $\left[ {g = 10\,m/{s^2},\sin \,{{30}^o} = \frac{1}{2},\cos \,{{30}^o} = \frac{{\sqrt 3 }}{2}} \right]$
સમાન અવધિ $R$ ધરાવતા બે પ્રક્ષિપ્તકોણે પદાર્થને ફેંકતા ઉડ્ડયન સમય અનુક્રમે $t_1$ અને $t_2$ મળે છે.તો નીચેનામાથી શું સાચું છે?
સમાન અવધિ $R$ ધરાવતા બે પ્રક્ષિપ્તકોણે પદાર્થને ફેંકતા ઉડ્ડયન સમય અનુક્રમે $t_1$ અને $t_2$ મળે છે.તો નીચેનામાથી શું સાચું છે?
- [AIEEE 2005]
એક લાંબા હોલની છત $25 \,m$ ઊંચી છે. $40\, m/s$ ની ઝડપથી ફેંકવામાં આવેલ દડો છતને અથડાયા વગર પસાર થઈ શકે તે રીતે કેટલું મહત્તમ સમક્ષિતિજ અંતર કાપશે ?
એક લાંબા હોલની છત $25 \,m$ ઊંચી છે. $40\, m/s$ ની ઝડપથી ફેંકવામાં આવેલ દડો છતને અથડાયા વગર પસાર થઈ શકે તે રીતે કેટલું મહત્તમ સમક્ષિતિજ અંતર કાપશે ?
એક જંતુ વર્તુળાકાર ખાંચમાં કે જેની ત્રિજ્યા $12 \;cm$ છે તેમાં ફસાઈ જાય છે. તે ખાંચમાં એકધારી ગતિ કરે છે અને $100$ સેકન્ડમાં $7$ પરિભ્રમણ પૂરાં કરે છે. $(a)$ જંતુની કોણીય ઝડપ તથા રેખીય ઝડપ કેટલી હશે ? $(b)$ શું પ્રવેગ સદિશ એ અચળ સદિશ છે ? તેનું માન કેટલું હશે ? :
એક જંતુ વર્તુળાકાર ખાંચમાં કે જેની ત્રિજ્યા $12 \;cm$ છે તેમાં ફસાઈ જાય છે. તે ખાંચમાં એકધારી ગતિ કરે છે અને $100$ સેકન્ડમાં $7$ પરિભ્રમણ પૂરાં કરે છે. $(a)$ જંતુની કોણીય ઝડપ તથા રેખીય ઝડપ કેટલી હશે ? $(b)$ શું પ્રવેગ સદિશ એ અચળ સદિશ છે ? તેનું માન કેટલું હશે ? :