$XO$ અને $XY$ પ્રકારના લિંગ નિશ્ચયન વિશે માહિતી આપો. 

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

ઘણા બધા કીટકોમાં લિંગ નિશ્ચયનની પદ્ધતિ $XO$ પ્રકારની હોય છે. બધા જ અંડકોષોમાં દૈહિક રંગસૂત્રો સિવાય એક વધારાનું રંગસૂત્ર પણ હોય છે.

બીજી બાજુ કેટલાક શુક્રકોષોમાં આ $X$ રંગસૂત્ર હોય છે, કેટલાકમાં હોતું નથી. $X$ રંગસૂત્ર યુક્ત શુક્રકોષ દ્વારા ફલિત અંડકોષ માદા બની જાય છે અને જો $X$ રંગસૂત્ર રહિત શુક્રકોષો વડે ફલિત થાય તો તે નર બને છે.

આ $X$ રંગસુત્રની લિંગ નિશ્ચયનમાં ભૂમિકા હોવાથી તેને લિંગી રંગસૂત્ર (Sex chromosom) બાકીના બીજાં રંગસૂત્રોને દૈહિક રંગસૂત્રો તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા. તીતીઘોડો $XO$ પ્રકારના લિંગ નિશ્ચયનનું ઉદાહરણ છે. તેમાં નરમાં $X$ દૈહિક રંગસૂત્રો સિવાય એક $X$ રંગસૂત્ર જોવા મળે છે. જ્યારે માદામાં $XX$ હોય છે.

ઘણા કીટકો અને મનુષ્ય સહિત સ્તનધારીઓમાં $XY$ પ્રકારનું લિંગ નિશ્ચયન જોવા મળ્યું.

અહીં નર અને માદા બંનેમાં રંગસૂત્રોની સંખ્યા સરખી હોય છે. નરમાં એક રંગસૂત્ર $X$ પણ બીજું સ્પષ્ટ નાનું હોય છે, તેને $Y$ રંગસૂત્ર કહે છે.

દૈહિક રંગસૂત્રોની સંખ્યા નર અને માદામાં સરખી હોય છે.

નરમાં દૈહિક રંગસૂત્રો સાથે $XY\, (AA + XY)$ હોય છે. માદામાં દૈહિક રંગસૂત્રો સાથે $XX\, (AA + XX)$ હોય છે.

મનુષ્ય તથા ડ્રોસોફિલામાં નરમાં દૈહિક રંગસુત્રો ઉપરાંત એક $X$ અને એક $Y$ રંગસૂત્ર હોય છે. માદામાં દૈહિક રંગસૂત્રો ઉપરાંત $XX$ રંગસૂત્રની જોડ હોય છે.

$XO$ અને $XY$ પ્રકારમાં નર બે પ્રકારનાં જન્યુઓનું નિર્માણ કરે છે. $(a)$ $X$ સહિત $/$ રહિત $(XO)$ $(b)$ કેટલાંક $X$ $/$ કેટલાંક $Y.$

આ પ્રકારની લિંગ નિશ્ચયન ક્રિયાવિધિને નર વિષમયુગ્મતા કહે છે.

967-s42g

Similar Questions

મનુષ્યમાં સંતતિનું લિંગ કઈ રીતે જાણવામાં આવે છે?

એક કુટુંબ પાંચ છોકરી અને એકપણ છોકરો ધરાવતું નથી, તો છઠ્ઠા બાળકમાં છોકરાની થવાની શક્યતા કેટલી છે?

મોનોસોમીક નર એ કોની લાક્ષણીકતા છે.

નર વિષમયુગ્મતા જે નવી સંતતીના લીંગ નીશ્ચયન માટે જરૂરી છે, તે નીચેનામાંથી કોનામાં જોવા મળે છે?

લિંગી રંગસૂત્રના સંદર્ભે બે ભિન્ન પ્રકારનાં જન્યુઓ શેનાં દ્વાર ઉત્પન્ન થાય છે ?