બંધ વક્ર સપાટી કે ક્ષેત્રફળ સાથે સંકળાયેલ વિધુત ફલક્સ ધન, ઋણ અથવા શૂન્ય ક્યારે થાય ? તે સમજાવો ?

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

જો વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ માં ક્ષેત્રફળ $\overrightarrow{ S }$ સાથે સંકળાયેલ વિદ્યુત ફલક્સ $\phi$ હોય તો,

$\phi =\overrightarrow{ E } \cdot \overrightarrow{ S }$

$\therefore \phi = ES \cos \theta \quad \ldots \text { (1) }$

જ્યાં $\theta$ એ $\overrightarrow{ E }$ અને $\overrightarrow{ S }$ વચ્ચેનો ખૂણો છે.

$(i)$ જો $\overrightarrow{ S } \perp \overrightarrow{ E }$ હોય એટલે કે ક્ષેત્રફળનું સમતલ વિદ્યુતક્ષેત્રને સમાંતર હોય તો, $\theta=90^{\circ}$

$\therefore$ સમીકરણ (1) પરથી,

$\phi=\operatorname{EScos} 0^{\circ}=0$

$\therefore$ ક્ષેત્રફળ સાથે સંકળાયેલ ફલક્સ શૂન્ય હોય.

$(ii)$ જો $\theta<90^{\circ}$ હોય તો $\cos \theta>0$ (ઘન) તેથી વિદ્યુત ફલક્સ $\phi$ ધન મળે.

$(iii)$ જો $\theta>90^{\circ}$ હોય તો $\cos \theta<0$ (ઋણ) તેથી વિદ્યુત ફલક્સ $\phi$ ઋણ મળે.

આ ત્રણેયની આકૃતિ અનુક્રમે $(a),(b)$અને $(c)$માં દર્શાવેલ છે.

897-s136g

Similar Questions

પાંચ વિદ્યુતભારો $+q,+5 q,-2 q,+3 q$ અને $-4 q$ ને આક્રૂત્તિમાં દર્શાવ્યા અનુસાર ગોઠવવામાં આવ્યા છે.

સપાટી $s$ માંથી પસાર થતું આ વિદ્યુતભારોની ગોઠવણીને કારણે સંકળાયેલ ફ્લક્સ...........છે. 

  • [JEE MAIN 2024]

આકૃતિમાં $q_1$ અને $q_2$ બે વિદ્યુતભારને કારણે વિદ્યુતક્ષેત્રરેખા દર્શાવે છે. બે વિદ્યુતભારની સંજ્ઞા કેવી હશે?

  • [AIPMT 1994]

ઉગમબિંદુ આગળ જેનું કેન્દ્ર હોય તેવા $'a'$ બાજુ વાળો ધન લો. તે $(-q)$ એ $(0, -a/4, 0) પર, (+3q)$ એ $(0, 0, 0)$ પર અને $(-q)$ આગળ ત્રણ નિયત બિંદુવત વિદ્યુતભારથી ઘેરાયેલો છે. સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

સમઘનના ખૂણા પર $Q$ વિદ્યુતભાર મૂકતાં સમઘનની એક બાજુમાંથી કેટલું ફલ્‍કસ પસાર થાય?

શાંત વાતાવરણમાં વિદ્યુતક્ષેત્ર તીવ્રતા $100 \,V / m$ છે, તો પૃથ્વીની સપાટી પર કુલ વિદ્યુતભાર .............. $C$ છે (પૃથ્વીની ત્રીજ્યા $6400 \,km$ છે.)