પ્રોપેનોઇક ઍસિડનો આયનીકરણ અચળાંક $1.32 \times 10^{-5}$ છે. તેના $0.05$ $M$ દ્રાવણમાં ઍસિડનો આયનીકરણ અંશ ગણો અને $pH$ પણ ગણો. જો દ્રાવણમાં $0.01$ $M$ $HCl$ પણ હોય તો દ્રાવણનો આયનીકરણ અંશ કેટલો થશે ?
Let the degree of ionization of propanoic acid be $a$.
Then, representing propionic acid as $HA$, we have:
$HA\quad + \quad {H_2}O\quad \leftrightarrow \quad {H_3}{O^ + }\quad + \quad {A^ - }$
$(.05-0.0 \alpha) \approx .05$ $.05 \alpha$ $.05 \alpha$
$K_{a}=\frac{\left[ H _{3} O ^{+}\right]\left[ A ^{-}\right]}{[ HA ]}$
$=\frac{(.05 \alpha)(.05 \alpha)}{0.05}=.05 \alpha^{2}$
$\alpha=\sqrt{\frac{K_{d}}{.05}}=1.63 \times 10^{-2}$
Then, $\left[ H _{3} O ^{+}\right]=.05 \alpha=.05 \times 1.63 \times 10^{-2}=K_{b} .15 \times 10^{-4} \,M$
$\therefore pH =3.09$
In the presence of $0.1 \,M$ of $HCl$, let $a'$ be the degree of ionization.
Then, $\left[ H _{3} O ^{+}\right]=0.01$
$\left[ A ^{-}\right]=005 \alpha^{\prime}$
$[ HA ]=.05$
$K_{a}=\frac{0.01 \times .05 \alpha^{\prime}}{.05}$
$1.32 \times 10^{-5}=.01 \times \alpha^{\prime}$
$\alpha^{\prime}=1.32 \times 10^{-3}$
$2\%$ આયનીક નિર્બળ એસિડના $0.1$ જલીય દ્રાવણમાં $[{H^ + }]$ ની સાંદ્રતા અને $[O{H^ - }]$ આયનોની સાંદ્રતા કેટલી હશે?
$[$પાણીનો આયનીય ગુણાકાર $ = 1 \times {10^{ - 14}}]$
જો નિર્બળ એસિડનો વિયોજન અચળાંક $1.0 \times 10^{-5}$ હોય તો પ્રબળ બેઇઝ સાથેની પ્રક્રિયા માટે સંતુલન અચળાંક...... થશે.
$H _{2} S$ નો પ્રથમ આયનીકરણ અચળાંક $9.1 \times 10^{-8}$ છે. તેના $0.1$ $M$ દ્રાવણમાં $HS ^{-}$ આયનની સાંદ્રતા ગણો. જો આ દ્રાવણમાં $0.1 \,M$ $HCl$ હોય તો ગણેલી સાંદ્રતા પર શું અસર પડશે. જો $H _{2} S$ નો બીજો આયનીકરણ અચળાંક $1.2 \times 10^{-13}$ હોય તો બન્ને પરિસ્થિતિમાં $S^{2-}$ આયનની સાંદ્રતા ગણો.
$0.001$ $M$ ઍનિલિન દ્રાવણની $pH$ કેટલી હશે ? એનિલિનનો આયનીકરણ અચળાંક કોષ્ટક માંથી લઈ શકાય છે. દ્રાવણમાં ઍનિલિનનો આયનીકરણ અંશ ગણો. એનિલિનના સંયુગ્મ ઍસિડનો આયનીકરણ અચળાંક પણ ગણો.
Base | $K _{ b }$ |
Dimethylamine, $\left( CH _{3}\right)_{2} NH$ | $5.4 \times 10^{-4}$ |
Triethylamine, $\left( C _{2} H _{5}\right)_{3} N$ | $6.45 \times 10^{-5}$ |
Ammonia, $NH _{3}$ or $NH _{4} OH$ | $1.77 \times 10^{-5}$ |
Quinine, ( $A$ plant product) | $1.10 \times 10^{-6}$ |
Pyridine, $C _{5} H _{5} N$ | $1.77 \times 10^{-9}$ |
Aniline, $C _{6} H _{5} NH _{2}$ | $4.27 \times 10^{-10}$ |
Urea, $CO \left( NH _{2}\right)_{2}$ | $1.3 \times 10^{-14}$ |
$298$ $K$ તાપમાને એમોનિયાનો ${K_b} = 1.8 \times {10^{ - 5}}$ છે. તેના $0.1$ $M$ દ્રાવણની $pH$ ગણો.