વર્નિયર કેલિપર્સમાં મુખ્ય માપક્રમનો એક વિભાગ $a\;cm$ છે અને વર્નિયર માપક્રમના $n$ વિભાગ મુખ્ય માપક્રમના $( n -1)$ વિભાગો સાથે સંપાત થાય છે. વર્નિયર કેલિપર્સની લઘુત્તમ માપશક્તિ $mm$ માં કેટલી હશે?
વર્નિયર કેલિપર્સમાં મુખ્ય માપક્રમનો એક વિભાગ $a\;cm$ છે અને વર્નિયર માપક્રમના $n$ વિભાગ મુખ્ય માપક્રમના $( n -1)$ વિભાગો સાથે સંપાત થાય છે. વર્નિયર કેલિપર્સની લઘુત્તમ માપશક્તિ $mm$ માં કેટલી હશે?
- [JEE MAIN 2021]
- A
$\frac{10 na }{( n -1)}$
- B
$\frac{10 a }{( n -1)}$
- C
$\left(\frac{ n -1}{10 n }\right) a$
- D
$\frac{10 a }{ n }$
Similar Questions
ટ્રાવેલીગ માઈક્રોસ્કોપની મદદથી કાચના ચોસલા (slab) નો વકીભભવનાંક શોધવા માદે નીચે મુજબના અવલોકનો મળે છે. $50$ વર્નિયર સ્કેલના વિભાગ$=49\ MSD$ (મુખ્ય સ્કેલના વિભાગો) દરેક $cm$ ની લંબાઈમાં મુખ્ય સ્કેલ ઉપર $20$ વિભાગો છે. પેપર પરના માર્ક (નિશાની) માટેનું અવલોકન
$\text { M.S.R }=8.45 \mathrm{~cm}, V.C =26$
ચોસલામાંથી જોતાં પેપર પરના માર્ક (નિશાની) માટેનું અવોલક્ન$\text { M.S.R }=7.12 \mathrm{~cm}, V . C=41$
કાચની સપાટી ઉપરના પાવડર કણો માટેનું અવલોકન$\text { M.S.R }=4.05 \mathrm{~cm}, \mathrm{~V} . \mathrm{C}=1$
કાચના ચોસલાનો વક્કીભવનાંક. . . . .થશે.($M.S.R$. = મુખ્ય સ્કેલ પરનું અવલોકન$V.C$. = વર્નિંયર કેલીપર્સના કાપા)
ટ્રાવેલીગ માઈક્રોસ્કોપની મદદથી કાચના ચોસલા (slab) નો વકીભભવનાંક શોધવા માદે નીચે મુજબના અવલોકનો મળે છે. $50$ વર્નિયર સ્કેલના વિભાગ$=49\ MSD$ (મુખ્ય સ્કેલના વિભાગો) દરેક $cm$ ની લંબાઈમાં મુખ્ય સ્કેલ ઉપર $20$ વિભાગો છે. પેપર પરના માર્ક (નિશાની) માટેનું અવલોકન
$\text { M.S.R }=8.45 \mathrm{~cm}, V.C =26$
ચોસલામાંથી જોતાં પેપર પરના માર્ક (નિશાની) માટેનું અવોલક્ન$\text { M.S.R }=7.12 \mathrm{~cm}, V . C=41$
કાચની સપાટી ઉપરના પાવડર કણો માટેનું અવલોકન$\text { M.S.R }=4.05 \mathrm{~cm}, \mathrm{~V} . \mathrm{C}=1$
કાચના ચોસલાનો વક્કીભવનાંક. . . . .થશે.($M.S.R$. = મુખ્ય સ્કેલ પરનું અવલોકન$V.C$. = વર્નિંયર કેલીપર્સના કાપા)
- [JEE MAIN 2024]
$0.5\,mm$ પીચ ધરાવતા એક સ્ક્રૂગેજનો ઉપયોગ $6.8\,cm$ લંબાઈ ઘરાવતા નિયમિત તારનો વ્યાસ માપવા માટે કરવામાં આવે છે. મુખ્ય સ્કેલ પરનું અવલોકન $1.5\,mm$ અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પરનું અવલોકન $7$ મળે છે. તારની વક્ર સપાટીનું ગણેલું ક્ષેત્રફળ યોગ્ય સાર્થક અંકો માટે ........ $cm^2$ થશે.
[સ્ક્રૂગેજને તેના વર્તુળાકાર સ્કેલ ઉપર $50$ કાપા છે]
$0.5\,mm$ પીચ ધરાવતા એક સ્ક્રૂગેજનો ઉપયોગ $6.8\,cm$ લંબાઈ ઘરાવતા નિયમિત તારનો વ્યાસ માપવા માટે કરવામાં આવે છે. મુખ્ય સ્કેલ પરનું અવલોકન $1.5\,mm$ અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પરનું અવલોકન $7$ મળે છે. તારની વક્ર સપાટીનું ગણેલું ક્ષેત્રફળ યોગ્ય સાર્થક અંકો માટે ........ $cm^2$ થશે.
[સ્ક્રૂગેજને તેના વર્તુળાકાર સ્કેલ ઉપર $50$ કાપા છે]
- [JEE MAIN 2022]
$0.1\,mm$ લધુત્તમ માપ શક્તિવાળા વર્નિયર કેલીપરના પ્રયોગમાં જ્યારે બે પાંખિયા એકબીજા સાથે જોડાય છે, ત્યારે વર્નિયરનો શૂન્ય કાપો મુખ્ય સ્કેલના શૂન્ય કાંપાની જમણી તરફ અને વર્નિયરનો $6$ મો કાપો મુખ્ય સ્કેલના કાપા સાથે સંપાત થાય છે. જ્યારે ગોળીય પદાર્થનો વ્યાસ માપતી વખતે વર્નિયર સ્કેલનો શૂન્ય કાપો $3.2\,cm$ અને $3.3\,cm$ અંકનની વચ્ચે અને વર્નિયરનો $4$મો કાપો મુખ્ય સ્કેલના કાપા સાથે સંપાત થાય છે. ગોળીય પદાર્થનો વ્યાસ ........$cm$ માપવામાં આવે છે.
$0.1\,mm$ લધુત્તમ માપ શક્તિવાળા વર્નિયર કેલીપરના પ્રયોગમાં જ્યારે બે પાંખિયા એકબીજા સાથે જોડાય છે, ત્યારે વર્નિયરનો શૂન્ય કાપો મુખ્ય સ્કેલના શૂન્ય કાંપાની જમણી તરફ અને વર્નિયરનો $6$ મો કાપો મુખ્ય સ્કેલના કાપા સાથે સંપાત થાય છે. જ્યારે ગોળીય પદાર્થનો વ્યાસ માપતી વખતે વર્નિયર સ્કેલનો શૂન્ય કાપો $3.2\,cm$ અને $3.3\,cm$ અંકનની વચ્ચે અને વર્નિયરનો $4$મો કાપો મુખ્ય સ્કેલના કાપા સાથે સંપાત થાય છે. ગોળીય પદાર્થનો વ્યાસ ........$cm$ માપવામાં આવે છે.
- [JEE MAIN 2023]
લંબાઈના માપન માટે નીચે આપેલ સાધનો પૈકી કયું સાધન વધુ સચોટ છે ?
$(a)$ વર્નિયર કેલિપર્સ જેના વર્નિયર માપમાં $20$ વિભાગ છે.
$(b)$ એક સ્ક્રૂગેજ જેનું પેચઅંતર $1 \,mm$ અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પર $100$ વિભાગ છે.
$(c)$ એક પ્રકાશીય યંત્ર જે પ્રકાશની તરંગલંબાઈ સુધીની લંબાઈ માપી શકે છે.
લંબાઈના માપન માટે નીચે આપેલ સાધનો પૈકી કયું સાધન વધુ સચોટ છે ?
$(a)$ વર્નિયર કેલિપર્સ જેના વર્નિયર માપમાં $20$ વિભાગ છે.
$(b)$ એક સ્ક્રૂગેજ જેનું પેચઅંતર $1 \,mm$ અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પર $100$ વિભાગ છે.
$(c)$ એક પ્રકાશીય યંત્ર જે પ્રકાશની તરંગલંબાઈ સુધીની લંબાઈ માપી શકે છે.
$0.005\ mm$ લઘુતમ માપશક્તિ ધરાવતા સ્ક્રૂગેજમાં પદાર્થ મૂક્યા વગર બંધ કરવામાં આવે તો વર્તુળાકાર સ્કેલનો પાંચમો કાંપો મુખ્ય સ્કેલ સાથે બંધ બેસે છે. જ્યારે નાનો ગોળો તેમાં મૂકવામાં આવે ત્યારે મુખ્ય સ્કેલ $4$ કાંપા અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પદાર્થ મૂક્યા વગર મળતા મૂલ્યથી પાંચ ગણા મૂલ્ય જેટલું ખસે છે. જો વર્તુળાકાર સ્કેલ પર $200$ કાંપા હોય તો ગોળાની ત્રિજ્યા કેટલી ($mm$ માં) હશે?
$0.005\ mm$ લઘુતમ માપશક્તિ ધરાવતા સ્ક્રૂગેજમાં પદાર્થ મૂક્યા વગર બંધ કરવામાં આવે તો વર્તુળાકાર સ્કેલનો પાંચમો કાંપો મુખ્ય સ્કેલ સાથે બંધ બેસે છે. જ્યારે નાનો ગોળો તેમાં મૂકવામાં આવે ત્યારે મુખ્ય સ્કેલ $4$ કાંપા અને વર્તુળાકાર સ્કેલ પદાર્થ મૂક્યા વગર મળતા મૂલ્યથી પાંચ ગણા મૂલ્ય જેટલું ખસે છે. જો વર્તુળાકાર સ્કેલ પર $200$ કાંપા હોય તો ગોળાની ત્રિજ્યા કેટલી ($mm$ માં) હશે?