સમતલ વક્રાકાર રસ્તા પર વાહનની મહત્તમ સલામત ઝડપનું સૂત્ર મેળવો.

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

આકૃતિમાં સમતલ વક્ર રસ્તા પર ગતિ કરતું વાહન બતાવ્યું છે. વાહનનું દળ $m$ અને રસ્તાના વળાંકની ત્રિજ્યા $R$ છે.

આ વાહન પર ત્રણ બળો લાગે છે કે નીચેની આાકૃતિમાં દર્શાવ્યા છે.

$(1)$ વાહનનું વજન $\rightarrow mg$ અધોદિશામાં

$(2)$ લંબબળ $\rightarrow N$ રસ્તાની સપાટીને લંબરૂપે ઉપર તરફ

$(3)$ ઘર્ષણબળ $\rightarrow f=\mu N$ રસ્તાને સમાંતર

વાહન પર ઉર્ધ્વદિશામાં કોઈ જ બળ લાગતું ન હોવાથી,

$\begin{aligned} & N-m g=0 \\ \therefore & N=m g \end{aligned}$

વર્તુળાકાર ગતિમાં જરૂરી કેન્દ્રગામી બળ રસ્તાની સપાટીને સમાંતર છે અને તે રસ્તા અને વાહનના ટાયર વચ્ચેના સંપર્કબળના, રસ્તાને સમાંતર ધટક દ્વારા પૂરું પાડવામાં આવે છે.

$\therefore F _{ C }=f$ કેન્દ્રગામીબળ $=$ ધર્ષણબળ

$\therefore f_{ S }= F _{ C }=\frac{m v^{2}}{ R }$

જો $f_{ S }<\frac{m v^{2}}{ R }$ હોય,તો વાહન રસ્તાની બહાર ફેંકાઈ જશે.

જો $f_{ S }>\frac{m v^{2}}{ R }$ હોય,તો વાહન રસ્તા પ૨ સલામત રીતે ગતિ કરશે.

 

886-s109

Similar Questions

સ્થિર વર્તુળ પર અચળ ઝડપથી વર્તુળગતિ કરતાં કણના રેખીય પ્રવેગનો કયો ઘટક અચળ હોય અને કયો ઘટક અચળ ન હોય ?

$R$ ત્રિજયાના અને $b$ પહોળાઇના,અને $h $ ઊંચાઇના ઢાળવાળા રોડ પર એક કાર $v$ ઝડપથી ગતિ કરે છે.કારને $v$ વેગથી વળાંક લેવા માટે $h$ કેટલો હોવો જોઈએ?

$200\, g$ દળ ધરાવતો બ્લોક $20\, cm$ ત્રિજ્યા ધરાવતા સમક્ષિતિજ વર્તુળમાં ભ્રમણ કરે છે. બ્લોક એક પરિભ્રમણ માટે $40\, sec$ સમય લે છે. તો દીવાલ દ્વારા લાગતું લંબ બળ  કેટલું હશે?

  • [JEE MAIN 2021]

પૃથ્વી પરના કયા સ્થળે કેન્દ્રગામી બળ મહત્તમ હોય ? 

કાર એક રોડ પર $10\, m/s$ ની અચળ ઝડપ થી લપસણા રોડ પર ગતિ કરે છે. ઘર્ષણાક $0.5$ હોય તો કાર ફેરવવા માટે ની રોડની ન્યૂનતમ ત્રિજ્યા (m)