ક્ષેત્રરેખાઓ ક્ષેત્રફળ પર અથવા ક્ષેત્રફળ દ્વારા આંતરેલાં ધનકોણ પર કેવી રીતે આધાર રાખે છે ?
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા અનુસાર $O$ બિંદુ આગળ ક્ષેત્રરેખાઓનો સમૂહ દર્શાવ્યો છે.
ક્ષેત્રરેખાને લંબરૂપે $R$ અને $S$ બિંદુ પાસે બે નાના અને સમાન ક્ષેત્રફળ ખંડો મુકેલાં કલ્પો.
આકૃતિ પરથી કહી શકાય કે $R$ બિદુ આગળનું વિદ્યુતક્ષેત્ર $S$ બિદ્દુ આગળના વિદ્યુતક્ષેત્ર કરતાં પ્રબળ છે. કારણ કે $R$ ક્ષેત્રફળમાંથી $S$ ક્ષેત્રફળ કરતાં વધારે ક્ષેત્રરેખાઓ પસાર થાય છે અને વિદ્યુતક્ષેત્રનું મૂલ્ય, ક્ષેત્રરેખાઓના સમપ્રમાણામાં છે.
જેવી રીતે સમતલકોણ $\Delta \theta=\frac{\Delta l}{r}$ છે તેવી રીતે ત્રિપરિમાણ ધનકોણ $\Delta \Omega=\frac{\Delta S }{r^{2}}$ છે. આપેલા ઘનકોણમાં ત્રિજ્યાવર્તી ક્ષેત્રરેખાઓની સંખ્યા ઘનતા સમાન છે.
ધારો કે, $r_{1}$ અને $r_{2}$ અંતરે આવેલાં બિદુઓ $P _{1}$ અને $P _{2}$ આગળ ક્ષેત્રફળ ખંડો અનુક્રમે $r_{1}^{2} \Delta \Omega$ અને $r_{2}^{2} \Delta \Omega$ છે.
ધારોકે, આ ક્ષેત્રફળ ખંડોમાંથી પસાર થતી ક્ષેત્રરેખાઓ $n$ જેંટલી સમાન છે તેથી એકમ ક્ષેત્રફળમાંથી પસાર થતી ક્ષેત્રરેખાઓની સંખ્યા અનુક્રમે $P _{1}$ આગળ $\frac{n}{r_{1}^{2} \Delta \Omega}$ અને $P _{2}$ આગળ $\frac{n}{r_{2}^{2} \Delta \Omega}$ છે $n$ અને $\Delta \Omega$ સમાન હોવાથી એકમ ક્ષેત્રફળમાંથી પસાર થતી ક્ષેત્રરેખાઓની સંખ્યા (ક્ષેત્રની તીવ્રતા અથવા પ્રબળતા) $\frac{1}{r^{2}}$ પર આધાર રાખે છે.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ $'q'$ વિજભાર ને સમઘનનાં એક ખૂણા પર ગોઠવવામાં આવ્યો છે. આચ્છાદિત ક્ષેત્રફળમાંથી પસાર થતાં સ્થિત વીજ ક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ નું ફ્લક્સ ...... હશે.
$10 \,cm$ અને $15 \,cm$ ની બાજુઓ ધરાવતા લંબયોરસ પૃષ્ઠને એકરૂપ વિદ્યુતક્ષેત્ર $25 \,V / m$ માં એવી રીતે મૂકવામાં આવી છે કે જેથી પૃષ્ઠ વિદ્યુતક્ષેત્રની દિશા સાથે $30^{\circ}$ ખૂણો બનાવે તો આ લંબચોરસ પૃષ્ઠમાંથી વિદ્યુતક્ષેત્રનું ફલક્સ ................ $Nm ^2 / C$
એકમ ક્ષેત્રફળમાંથી પસાર થતી ક્ષેત્રરેખાની સંખ્યા અંતર પર કેવી રીતે આધાર રાખે છે ?
$\overrightarrow{\mathrm{E}}=\frac{2 \hat{i}+6 \hat{j}+8 \hat{k}}{\sqrt{6}}$ થી રજૂ થતું વિદ્યુતક્ષેત્ર $4 \mathrm{~m}^2$ ક્ષેત્રફળ અને $\hat{n}=\left(\frac{2 \hat{i}+\hat{j}+\hat{k}}{\sqrt{6}}\right)$ જેટલો એકમ સદિશ ધરાવતી સપાટીમાંથી પસાર થાય છે. સપાટી સાથે સંકળાયેલ વિદ્યુત ફ્લક્સ. . . . . .$Vm$ હશે.
આપેલ ગોળીય પૃષ્ઠમાંથી પસાર થતું વિદ્યુતક્ષેત્રના ફલ્કસ ગણતરી કરવા માટે લીધેલ વિદ્યુતક્ષેત્ર કયાં વિદ્યુતભારોના કારણે ઉત્પન્ન થશે?