સજીવોના જીવનને અસર કરતું મહત્વનુ પરિબળ $.....$ છે
નીચેનામાંથી કઈ બાબત ભૂમીની અંત:સ્ત્રવણ ક્ષમતા, જલ$-$ગ્રહણ ક્ષમતા, $pH,$ નિજનું પ્રમાણ,ભૂતલ જેવા માપદંડો ભેગા મળી નક્કી કરે છે.
છેડો, પૂંછડી અને કાન ઠંડા પ્રદેશમાં વસતાં પ્રાણીઓમાં હુંફાળા વિસ્તારમાં વસતાં પ્રાણીઓ કરતાં ટૂંકા હોય છે તે એ છે.
મોટા ભાગના સજીવો $45^o$ સેથી વધુ તાપમાને જીવિત રહી શકતા નથી. કેટલાક સૂક્ષ્મજીવો $100^o$ સે કરતાં પણ વધારે તાપમાન ધરાવતા નિવાસસ્થાનમાં કેવી રીતે જીવિત રહે છે ?