બર્નુલીના સમીકરણની મર્યાદા અને ઉપયોગીતા જણાવો.
બર્નુલીના સમીકરણની મર્યાદા :
બર્નુલીનું સમીકરણ નીચેની મર્યાદા સાથે વાપરી શકાય છે.
$(i)$ તરલ અશ્યાન હોવું જોઈએ.
$(ii)$ તરલ અદબનીય હોવું જોઈએ.
$(iii)$ તરલનું વહન ધારારેખીય હોવું જોઈએ પ્રક્ષુબ્ધ નહિ.
$(iv)$ તરલનું વહન અચક્રિય હોવું જોઈએ.
બર્નુલીના સમીકરણની ઉપયોગીતા લખો.
બર્નુલીના સમીકરણ પરથી નીચેના સાધનો કાર્ય કરે છે :
$(i)$ વેન્ચુરી મીટર
$(ii)$ એટોમાઈઝર અથવા સ્પ્રેપંપ.
$(iii)$ वિમાનની પાંખોને મળતી દિફટ $(lift)$.
$(iv)$ સ્પિન કરેલા બોલનો ગતિમાર્ગ વક્ર થાય છે.
પવનની ટનલમાં એક નમૂના (model)ના વિમાન પરના પ્રયોગમાં પાંખની ઉપર અને નીચેની સપાટીઓ આગળ વહનની ઝડપ અનુક્રમે $70\, m\,s^{-1}$ અને $63\, m\, s^{-1}$ છે. જો પાંખનું ક્ષેત્રફળ $2.5\, m^2$ હોય તો પાંખ પર ઊર્ધ્વ ધક્કો (બળ) (lift) કેટલો હશે ? હવાની ઘનતા $1.3\, kg\, m^{-3}$ લો .
જ્યારે ખૂબ જ ઝડપથી પવન ફૂંકાય છે ત્યારે ધજા કે ધ્વજ કેમ ફડફડે છે ? તે જાણવો ?
કોલમ - $\mathrm{I}$ માં બળ અને કોલમ - $\mathrm{II}$ માં તેનો ઉપયોગ આપેલો છે, તો તેમને યોગ્ય રીતે જોડો :
કોલમ - $\mathrm{I}$ | કોલમ - $\mathrm{II}$ |
$(a)$ સંસક્તિ બળ | $(i)$ ચૉક વડે કાળા પાટિયા પર લખવામાં ઉપયોગી. |
$(b)$ આસક્તિ બળ | $(ii)$ સોલ્ડરિંગ કરવામાં ઉપયોગી |
$(iii)$ પ્રવાહીને ગોળાકાર ટીપાં બાનવવામાં ઉપયોગી |
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ ચેનલમાંથી પાણીનું વહન થઈ રહ્યું છે. (શિરોલંબ સમતલમાં રહેલી) ત્રણ ભાગો $A, B$ અને $C$ દર્શાવેલા છે. $B$ અને $C$ વિભાગ આડછેદનું સમાન ક્ષેત્રફળ ધરાવે છે. જો $P_A, P_B$ અને $P_C$ એ અનુક્રમે $A, B$ અને $C$ પરના દબાણો હોય તો
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે મેનોમીટરની બે નળી વચ્ચેનો તફાવત $5\, cm$ છે. $A$ અને $B$ નળીના આડછેડનું ક્ષેત્રફળ અનુક્રમે $6\, mm^2$ અને $10\, mm^2$ છે.તો નળીમાં પાણી ......... $ cc/s$ દરથી વહન કરતું હશે?$(g\, = 10\, ms^{-2})$