વેન્ચ્યુરી મીટર એ શું છે ? તેની રચના અને કાર્ય પદ્ધતિ સમજાવો.

વેન્યુરિમીટર એ અદબનીય તરલના વહનની ઝડપ માપવાની રચના છે.

તેની રયનામાં યુ આકારની નળી હોય છે. તેને મેનોમીટર કહે છે. મેનોમીટરમાં $\rho_{m}$ ઘનતાવાળું પ્રવાહી હોય છે. મેનોમીટરની જોડે એકબીજી વેન્યુરિમીટર (નળી) જોડેલી હોય છે તેનો એક છેડો પહોળો અને બીજો છેડો સાંકડો હોય છે. સાંકડા ભાગને થ્રોટ કહે છે.

બિંદુ $1$ પાસે આડછેદનું ક્ષેત્રફળ $A$ અને તરલનો વેગ $v_{1}$ છે. બિંદુ $2$ પાસે આડછેદનું ક્ષેત્રફળ $a$ અને તરલનો વેગ $v_{2}$ છે. સાતત્ય સમીકરણ મુજબ,

$A v_{1}=a v_{2}$

$\therefore v_{2}=\frac{ A v_{1}}{a}$

બિંદુ $1,2$ પાસે બર્નુલીના સમીકરણને લખતાં,

$P_{1}+\frac{1}{2} \rho v_{1}^{2}+\rho g h_{1} = P _{2}+\frac{1}{2} \rho v_{2}^{2}+\rho g h_{2}$

પણ $h_{1}=h_{2}$ છે.

$\therefore P _{1}- P _{2} =\frac{1}{2} \rho v_{2}^{2}-\frac{1}{2}\rho v_{1}^{2}$ 

$\therefore P _{1}- P _{2}=\frac{1}{2} \rho \frac{ A ^{2} v_{1}^{2}}{a^{2}}-\frac{1}{2} \rho v_{1}^{2}$

$\therefore P _{1}- P _{2}=\frac{1}{2} \rho v_{1}^{2}\left[\left(\frac{ A }{a}\right)^{2}-1\right]$