ઓરસ્ટેડનું અવલોકન જણાવો.
ઓરસ્ટેડનું અવલોકન જણાવો.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે કોઈ વાહક તાર સાથે વિદ્યુતકોષનું જોડાણ કરેલ છે.
વાહક તાર પાસે ચુંબકીય સોય રાખેલ છે. આ ચુંબકીય સોય ઉત્તર-દક્ષિણ્ દિશામાં સ્થિર થયેલ છે.
સ્વિચ દબાવતાં તારમાંથી વિદ્યુતપ્રવાહ પસાર થાય છે ત્યારે યુંબકીય સોયનું કોણાવર્તન તારને કેન્દ્ર તરીકે ગણતાં તેને લંબસમતલમાં રહેલા કાલ્પનિક વર્તુળના સ્પર્શકરૂપે હોય છે જે આકૃતિ $(a)$ માં દર્શાવી છે. અહી સોય તારની ખૂબજ નજીક હોવાથી પૃથ્વીનું યુંબકીયક્ષેત્ર અવગણી શકાય છે. જો પ્રવાહની દિશા ઉલટાવીએ તો સોયનું કોણાવર્તન પણ ઉલટાઈ જય છે. જે આકૃતિ $(b)$ માં દર્શાવેલ છે.
પ્રવાહ વધારતા અથવા ચુંબકીય સોયને તારની નજીક લાવતા કોણાવર્તન વધે છે. આ દર્શાવે છે કે ગતિમાન વિદ્યુતભાર અથવા પ્રવાહો આસપાસના અવકાશમાં ચુંબકિયક્ષેત્ર ઉત્પન્ન કરે છે.
Similar Questions
$12\, A$ પ્રવાહધારીત તારથી કેટલા અંતરે ચુંબકીયક્ષેત્ર $3 \times 10^{-5} Wb / m ^{2}$ થાય?
$12\, A$ પ્રવાહધારીત તારથી કેટલા અંતરે ચુંબકીયક્ષેત્ર $3 \times 10^{-5} Wb / m ^{2}$ થાય?
- [AIIMS 2019]
એક લાંબા સુવાહક તારને આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ $A$ થી $B$ ના અર્ધવર્તુળ આકારમાં વાળવામાં આવે છે. સ્થિર પ્રવાહની સંરચના માટે $P$ બિંદુએ ચુંબકીય ક્ષેત્ર -
એક લાંબા સુવાહક તારને આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ $A$ થી $B$ ના અર્ધવર્તુળ આકારમાં વાળવામાં આવે છે. સ્થિર પ્રવાહની સંરચના માટે $P$ બિંદુએ ચુંબકીય ક્ષેત્ર -
- [NEET 2023]
$\mathrm{N}$ આંટાવાળી $\mathrm{R}$ ત્રિજ્યાની વિદ્યુતપ્રવાહધારિત રિંગની અક્ષ પરના બિંદુએ ચુંબકીયક્ષેત્રનું સમીકરણ લખો.
$\mathrm{N}$ આંટાવાળી $\mathrm{R}$ ત્રિજ્યાની વિદ્યુતપ્રવાહધારિત રિંગની અક્ષ પરના બિંદુએ ચુંબકીયક્ષેત્રનું સમીકરણ લખો.
બંનેમાંથી સમાન પ્રવાહ પસાર થતો હોય તેવા બે ગૂંચળાઓ $X$ અને $Y$ ના કેન્દ્ર આગળ અનુક્રમે ચુંબકીય ક્ષેત્રો $B_X$ અને $B_Y$ છે. જે $X$ ગૂંચળામાં આંટાની સંખ્યા $200$ અને ત્રિજ્યા $20\,cm$ અને $Y$ ગુંચળામાં આંટાની સંખ્યા $400$ અને ત્રિજ્યા $20\,cm$ છે, તો $B_X$ અને $B_Y$ નો ગુણોતર થશે.
બંનેમાંથી સમાન પ્રવાહ પસાર થતો હોય તેવા બે ગૂંચળાઓ $X$ અને $Y$ ના કેન્દ્ર આગળ અનુક્રમે ચુંબકીય ક્ષેત્રો $B_X$ અને $B_Y$ છે. જે $X$ ગૂંચળામાં આંટાની સંખ્યા $200$ અને ત્રિજ્યા $20\,cm$ અને $Y$ ગુંચળામાં આંટાની સંખ્યા $400$ અને ત્રિજ્યા $20\,cm$ છે, તો $B_X$ અને $B_Y$ નો ગુણોતર થશે.
- [JEE MAIN 2022]
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ $ABCD$ એ વાહતારનો બનેલો એક બંધ ગાળો છે, જેમાંથી પ્રવાહ $I$ વહે છે. $ABCD$ ને પુસ્તકના પાનાના સમતલમાં રાખેલ છે. $b$ જેટલી ત્રિજ્યાની ચાપ $BC$ તથા $a$ ત્રિજ્યાની ચાપ $DA$ ને બે સુરેખ તાર $AB$ અને $CD$ વડે જોડેલ છે. $AB$ અને $CD$ એ ઉગમબિંદુ પાસે $30^{\circ}$ નો ખૂણો બનાવે છે. પુસ્તકના પાનાને લંબ એવો બીજી એક પાતળો તાર ઉદમબિંદુમાંથી પસાર થાય છે. જેમાં વિદ્યુત પ્રવાહ $I_{1}$ વહે છે.
બંધગાળા $ABCD$ ને કારણો ઉદગમબિંદુ $O$ પાસે ચુંબકીયક્ષેત્ર $B$ નું મૂલ્ય કેટલું મળે?
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ $ABCD$ એ વાહતારનો બનેલો એક બંધ ગાળો છે, જેમાંથી પ્રવાહ $I$ વહે છે. $ABCD$ ને પુસ્તકના પાનાના સમતલમાં રાખેલ છે. $b$ જેટલી ત્રિજ્યાની ચાપ $BC$ તથા $a$ ત્રિજ્યાની ચાપ $DA$ ને બે સુરેખ તાર $AB$ અને $CD$ વડે જોડેલ છે. $AB$ અને $CD$ એ ઉગમબિંદુ પાસે $30^{\circ}$ નો ખૂણો બનાવે છે. પુસ્તકના પાનાને લંબ એવો બીજી એક પાતળો તાર ઉદમબિંદુમાંથી પસાર થાય છે. જેમાં વિદ્યુત પ્રવાહ $I_{1}$ વહે છે.
બંધગાળા $ABCD$ ને કારણો ઉદગમબિંદુ $O$ પાસે ચુંબકીયક્ષેત્ર $B$ નું મૂલ્ય કેટલું મળે?
- [AIEEE 2009]