કાર્બન ડાયોક્સાઇડ માટેનાં $P -T$ ફેઝ ડાયગ્રામ પર આધારિત નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ આપો :
$(a)$ કયા તાપમાને અને દબાણે $CO_2$ ,ના ઘન, પ્રવાહી અને વાયુ અવસ્થાઓ સંતુલિત સ્થિતિમાં સહ અસ્તિત્વમાં હશે ?
$(b)$ દબાણના ઘટાડા સાથે $CO_2$ ના ગલનબિંદુ અને ઉત્કલનબિંદુ પર શું અસર થશે ?
$(c)$ $CO$, માટે ક્રાંતિક તાપમાન અને દબાણ શું છે? તેનું મહત્ત્વ શું છે?
$(d)$ $(i)$ $-70 \,^oC$ તાપમાને અને $1$ વાતાવરણ દબાણે
$(ii)$ $-60 \,^oC$ તાપમાને અને $10$ વાતાવરણ દબાણે
$(ii)$ $15 \,^oC$ તાપમાને અને $56$ વાતાવરણ દબાણે
$CO_2$, ઘન, પ્રવાહી અને વાયુ પૈકી કઈ અવસ્થામાં હશે ?
The $P-T$ phase diagram for $CO _{2}$ is shown in the following figure.
$C$ is the triple point of the $CO_2$ phase diagram. This means that at the temperature and pressure corresponding to this point (i.e., at $-56.6^{\circ} C$ and $5.11 atm$ ), the solid, liquid, and vaporous phases of $CO _{2}$ co-exist in equilibrium.
The fusion and boiling points of $CO _{2}$ decrease with a decrease in pressure.
The critical temperature and critical pressure of $CO _{2}$ are $31.1^{\circ} C$ and 73 atm respectively.
Even if it is compressed to a pressure greater than 73 atm, $CO _{2}$ will not liquefy above the critical temperature.
It can be concluded from the $P$ - $T$ phase diagram of $CO _{2}$ that:
$CO _{2}$ is gaseous at $-70^{\circ} C ,$ under $1$ atm pressure
$CO _{2}$ is solid at $-60^{\circ} C ,$ under $10$ atm pressure
$CO _{2}$ is liquid at $15^{\circ} C ,$ under $56$ atm pressure
ઉષ્મા રૂપાંતરણના આધારે જોડકા જોડો :
કોલમ $-\,I$ | કોલમ $-\,II$ |
$(a)$ પ્રવાહીનું વાયુમાં રૂપાંતરણ કરવા માટે જરૂરી ઉષ્માનો જથ્થો | $(i)$ ગલન ગુપ્ત ઉષ્મા |
$(b)$ પ્રવાહીનું ઘન સ્વરૂપમાં રૂપાંતરણ કરવા માટે જરૂરી | $(ii)$ ઉત્કલન ગુપ્ત ઉષ્મા |
$101\, ^oF$ તાપમાન ધરાવતા એક બાળકને એન્ટિપાઇરિન (તાવ ઘટાડવા માટેની દવા) આપવામાં આવે છે. જેને કારણે તેના શરીરમાં પરસેવાનો બાષ્પાયનો સરેરાશ દર વધે છે. જો $20$ મિનિટમાં તાવ $98\,^oF$ સુધી નીચે આવી જાય છે તો દવા દ્વારા થતાં વધારાના બાષ્પાયનનો દર કેટલો હશે? એમ સ્વીકારો કે ઉષ્માવ્યયનો એકમાત્ર રસ્તો બાષ્પાયન છે. બાળકનું દ્રવ્યમાન $30\, kg$ છે. માનવશરીરની વિશિષ્ટ ઉષ્માધારિતા આશરે પાણીની ઉષ્માધારિતા જેટલી જ છે. આ તાપમાને પાણીની બાષ્પાયન ગુપ્ત ઉષ્મા $580\, cal\, g^{-1}$ છે.
એકમ દળના ઘન પદાર્થને અચળ તાપમાને ઘનમાથી પ્રવાહીમાં ફેરવવા માટે આપવી પડતી ઉષ્માને શું કહે છે?
$-12^{\circ} C$ તાપમાન ધરાવતો બરફનો એેક ટુકડાને ધીરે ધીરે ગરમ કરતાં $100^{\circ} C$ તાપમાને તે વરાળમાં ફેરવે છે. નીચેનામાંથી ક્યો આલેખ આ કાર્યને યોગ્ય રીતે દર્શાવે છે?
$- 10°C$ તાપમાને રહેલ બરફને $100°C$ તાપમાને વરાળમાં રૂપાંતર કરવા માટેનો ગ્રાફ .....