કોઈ પણ બિંદુમાંથી પસાર થતું સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠ તે બિંદુએ વિધુતક્ષેત્રને લંબ છે તેમ બતાવો.

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

જો વિદ્યુતક્ષેત્ર, સમસ્થિતિમાન સપાટીને લંબ ન હોય તો વિદ્યુતક્ષેત્રનો પૃષ્ઠને સમાંતર અશૂન્ય ધટક હોત.

જો અશુન્ય ધટક હોત તો એક્મ પરીક્ષણ વિદ્યુતભારને વિદ્યુતક્ષેત્રના ઘટકની વિરુદ્ધમાં ગતિ કરાવવા કાર્ય કરવું પડ્યું હોત.

પરંતુ, આ વિધાન એ સમસ્થિતિમાનની વ્યાખ્યાની વિરુધ છે. કારણ કે, સમસ્થિતિમાન પૃ૪ પર કોર્ઈ બે બિદુઓ વચ્ચ્રે વિદ્યુતસ્થિતિમાનનો તફાવત $\Delta V$ શૂન્ય હોય છે.

$\therefore$ કાર્ય $W =q \Delta V$ भा $\Delta V =0$ તો $W =0$

અને વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ માં $\vec{d} l$ જેટલું સ્થાનાંતર થત્તા થતું કાર્ય,

 

$W=\overrightarrow{ E } \cdot \overrightarrow{d l}= E d l \cos \theta$

$0= E d l \cos \theta$

$\therefore 0=\cos \theta \quad[\because \overrightarrow{ E } \neq 0, \overrightarrow{d l} \neq 0]$

$\therefore\theta=\frac{\pi}{2}$

આથી, વિદ્યુતક્ષેત્ર સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠ પરના દરેક બિદુએ લંબ જ હોવું જોઈએ.

Similar Questions

જો સમસ્થિતિમાન સપાટી પર એક એકમ વિજભારને એક બિંદુથી બીજા બિંદુએ લઈ જવામાં આવે તો ....

બે વિદ્યુતભારો $2 \;\mu\, C$ અને $-2\; \mu \,C$ એકબીજાથી $6 \,cm$ દૂર આવેલા બિંદુઓ $A$ અને $B$ પર મૂકેલા છે.

$(a)$ તંત્રના કોઈ સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠની ઓળખ કરો.

$(b)$ આ સપાટી પર દરેક બિંદુએ વિદ્યુતક્ષેત્રની દિશા કઈ છે?

$R $ ત્રિજયા ધરાવતા અને સમાન રીતે વિદ્યુતભાર ઘન ગોળાની સપાટી પર સ્થિતિમાન $V_0$ (અનંત ($\infty$)ની સરખામણીએ) છે.આ ગોળા માટે $\frac{{3{V_0}}}{2},\;\frac{{5{V_0}}}{4},\;\frac{{3{V_0}}}{4}$ અને $\frac{{{V_0}}}{4}$ સ્થિતિમાન ધરાવતી સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠ ( સપાટીઓ) ની ત્રિજયા અનુક્રમે $R_1,R_2,R_3$ અને $R_4$ છે, તો _________

  • [JEE MAIN 2015]

અમુક (નાના) અંતરે રહેલાં બે ધન બિંદુવતું વિદ્યુતભારો માટે સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠ દોરો.

ડાઇપોલ માટે સમસ્થિતિમાન પૃષ્ઠ દોરો.