કુલંબના નિયમનું સદિશ સ્વરૂપ ચર્ચો અને તેને સદિશ સ્વરૂપમાં દર્શાવવાનું મહત્વ જણાવો.
ધારોકે, વિદ્યુતભારો $q_{1}$ અને $q_{2}$ ના સ્થાનસદિશો અનુક્રમે $r_{1}$ અને $r_{2}$ છે જે આકૃતિ $(a)$ માં દર્શાવ્યું છે.
ધારો કે, $q_{1}$ પર $q_{2}$ ના લીધે લાગતું બળ $\overrightarrow{ F }_{12}$ અને $q_{2}$ પર $q_{1}$ ના લીધે લાગતું બળ $\overrightarrow{ F _{21}}$ છે.
$q_{1}$ અને $q_{2}$ ને $1$ અને $2$ ક્રમ આપીએ, તો $1$ થી $2$ તરફના સ્થાન સદીશને $\overrightarrow{r_{21}}$ તથા $2$ થી $1$ તરફના સ્થાન સદિશને $\overrightarrow{r_{12}}$ વડે દર્શાવ્યા.
સદિશ ત્રિકોણના સરવાળાની મદદથી.
$\overrightarrow{r_{1}}+\overrightarrow{r_{21}}=\overrightarrow{r_{2}}$
$\therefore\overrightarrow{r_{21}}=\overrightarrow{r_{2}}-\overrightarrow{r_{1}}$ અને $\overrightarrow{r_{12}}=\overrightarrow{r_{1}}-\overrightarrow{r_{2}}=-\overrightarrow{r_{21}}$
અને $\left|\overrightarrow{r_{12}}\right|=r_{12}$ તથા $\left|\overrightarrow{r_{21}}\right|=r_{21}$
$\therefore \hat{r}_{12}=\frac{r_{12}}{r_{12}}$ તથા $\hat{r}_{21}=\frac{r_{21}}{r_{21}}$ $q_{2}$ પર $q_{1}$ ના લીધે લાગતું બળ,
$\overrightarrow{ F }_{21}=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \cdot \frac{q_{1} q_{2}}{r_{21}^{2}} \cdot \hat{r}_{21}$ અને
$q_{1}$ પરના $q_{2}$ ના લીધે લાગતું બળ,
$\overrightarrow{ F _{12}}=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \cdot \frac{q_{1} q_{2}}{r_{12}^{2}} \cdot \hat{r}_{12}$
પણ $\hat{r}_{12}=-\hat{r}_{21}$ લેતાં,
$\overrightarrow{ F _{21}}=-\overrightarrow{ F _{12}}$
આકૃતિમાં સિઝિયમ ક્લોરાઇડ $\mathrm{CsCl}$ સ્ફટિકનો એક એકમ દર્શાવ્યો છે. તેમાં સિઝિયમના પરમાણુને $0.40\,\mathrm{nm}$ ઘનના શિરોબિંદુઓ પર મૂકેલાં છે જ્યારે ક્લોરિનના પરમાણુને ઘનના કેન્દ્ર પર મૂકેલો છે. $\mathrm{Cs}$ પરમાણુઓમાં એક ઇલેક્ટ્રોનની ઉણપ અને $\mathrm{Cl}$ પરમાણુમાં એક ઇલેક્ટ્રોન વધારાનો છે.
$(i)$ $\mathrm{Cl}$ પરમાણુ પાસે આઠ $\mathrm{Cs}$ પરમાણુઓના લીધે કેટલું ચોખ્ખું વિધુતક્ષેત્ર છે ?
$(ii)$ ધારોકે, $\mathrm{A}$ શિરોબિંદુ પર રહેલો $\mathrm{Cs}$ પરમાણુ દૂર થાય છે, તો હવે બાકીના સાત $\mathrm{Cs}$ પરમાણુઓના લીધે $\mathrm{Cl}$ પરમાણુ પાસે કેટલું ચોખ્ખું બળ લાગશે ?
સમબાજુ ત્રિકોણના $A$ બિંદુ પર રહેલાં વિદ્યુતભાર પર $BC$ ને લંબ દિશામાં કેટલું બળ લાગે?
$a$ બાજુવાળા ચોરસના શિરોબિંદુ પર સમાન વિદ્યુતભાર $q$ મૂકવામાં આવે છે.તો એક વિદ્યુતભાર પર કેટલું બળ લાગે?
$y=1\, m , 2\, m , 4 \,m , 8\, m \ldots \ldots \ldots \ldots \ldots$ પર $1 \,\mu C$ વિદ્યૂતભાર મૂકવામાં આવે છે ઉગમબિંદુ પર $1 \,C$ વિદ્યૂતભાર પર લાગતું બળ $x \times 10^{3}\, N$ હોય તો $x=$ .........
બે બિંદુવત $+ 2$ $\mu $$C$ અને $+ 6$ $\mu $$C$ ના વિદ્યુતભારો એકબીજાને $12\, N$ બળથી અપાકર્ષે છે. જો દરેકમાં $- 4$ $\mu $$C$ નો વિદ્યુતભાર ઉમેરવામાં આવે તો બળ ...... હશે.