વિધુતક્ષેત્રની સમજૂતી આપો અને બિંદુવત્ વિધુતભારના વિધુતક્ષેત્રની સમજૂતી આપો.

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

ધારોકે, શૂન્યાવકાશમાં ઊદગમબિંદુ $O$ પર $Q$ વિદ્યુતભાર મૂકેલો છે. જો આપણે બીજા $q$ વિદ્યુતભારને તેનાથી $r$ અંતરે આવેલાં $P$ બિંદુ પર મૂકીએ $( OP =r)$ તો $q$ પર કુલંબ બળ લાગશે.

$\overrightarrow{ F }=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \cdot \frac{ Q q}{r^{2}} \hat{r}$

જો $q=1 C$ વિદ્યતભાર લઈએ તો એકમ વિદ્યતત્ાર પર લાગતું બળ કे જેને વિદ્યુતક્ષેત્ર $E$ કહે છે.

$\frac{\overrightarrow{ F }}{q}=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \cdot \frac{ Q }{r^{2}} \hat{r}$

$\overrightarrow{ E }=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \cdot \frac{ Q }{r^{2}} \hat{r}$અથવા $E =\frac{k Q }{r^{2}}$

વિદ્યુતક્ષેત્રની વ્યાખ્યા : "કોઈ પણ વિદ્યુતભાર કे વિદ્યુતભાર તંત્રની આસપાસના વિસ્તારમાં તેની અસર પ્રર્વતતી હોય તે વિસ્તારને વિદ્યુતભાર કे વિદ્યુતભાર તંત્રનું વિદ્યુતક્ષેત્ર $E$ કહे છે." તે સદિશ રાશિ છે.

વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ માં $\vec{r}$ સ્થાન સદિશ ધરાવતાં $q$ વિદ્યુતભાર પર લાગતું વિદ્યુતબળ $\overrightarrow{ F }(\vec{r})=q \overrightarrow{ E }(\vec{r})$ છે.

વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ ને વિદ્યુતક્ષેત્રની તીવ્રતા પણ કહે છે.

વિદ્યુતક્ષેત્રની તીવ્રતાની વ્યાખ્યા : "કોઈ પણ વિદ્યુતભાર કे તેના તંત્રની આસપાસના વિસ્તારમાં કોઈ બિંદુ પાસે મૂકેલા એકમ ધન વિદ્યુતભર પર લાગતાં વિદ્યુતબળને તે વિદ્યુતભાર તંત્રનું વિદ્યુતક્ષેત્રની તીવ્રતા કહે છે."

વિદ્યુતક્ષેત્રની તીવ્રતાનો $SI$ એક્મ $NC ^{-1}$ અથવા $Vm ^{-1}$ છે અને પારિમાણિક સૂત્ર [M $^{1} L ^{1} T ^{-3} A ^{-1}$ ] છે.

897-s113

Similar Questions

વિદ્યુતક્ષેત્ર કોને કહે છે ?

$M$ દળ અને $q$ વિજભાર $k$ દળ ધરાવતી સ્પ્રિંગ સાથે જોડાયેલ છે. $x = 0$ ને સમતોલન સ્થાન રાખીને તે $x-$દિશામાં $A$ કંપવિસ્તારથી દોલનો કરે છે,$x-$દિશામાં $E$ જેટલું વિદ્યુતક્ષેત્ર પ્રવર્તે છે. તો નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાચું પડે?

  • [JEE MAIN 2018]

બે પાતળી ધાતુની પ્લેટ પર સમાન અને વિરુધ્ધ સંજ્ઞા ધરાવતી વિજભાર ઘનતા $(\sigma = 26.4 \times 10^{-12}\,c/m^2)$ છે.બે પ્લેટ વચ્ચે વિદ્યુતક્ષેત્ર કેટલું હશે?

  • [AIIMS 2006]

મિલિકનના ઑઇલ ડ્રોપ પ્રયોગમાં $12$ વધારાના ઇલેક્ટ્રૉન ધરાવતું એક ઑઇલ ડ્રોપ $2.55 \times 10^{4}\; N\,C ^{-1}$ ના સમાન વિદ્યુતક્ષેત્રની અસર હેઠળ સ્થિર રાખવામાં આવ્યું છે. જો ઑઇલની ઘનતા $1.26 \;g \,cm ^{-3}$ હોય તો તે ડ્રોપની ત્રિજ્યા શોધો. $\left(g=9.81\; m s ^{-2} ; e=1.60 \times 10^{-19}\; \,C \right)$

વિધુતક્ષેત્રની તીવ્રતા કોને કહે છે ? તેનો $\mathrm{SI}$ એકમ લખો.