બાયો-સાવરના નિયમ અને સ્થિત વિધુતક્ષેત્ર માટે કુલંબના નિયમની સામ્યતાઓ અને વિષમતાઓ જણાવો.
બાયો-સાવરના નિયમ અને સ્થિત વિદ્યુતક્ષેત્ર માટે કુલંબના નિયમની સામ્યતાઓ અને વિષમતાઓ નીયે પ્રમાણે છે.
સામ્યતાઓ :
$(1)$ બંને નિયમો અંતરના વર્ગના વ્યસ્તના નિયમો છે.
$(2)$ બંને ગુરુઅંતરીય ક્ષેત્રો છે.
$(3)$ બંને માટે સંપાતપણાનો સિદ્ધાંત લાગુ પાડી શકાય છે. સ્થિત વિદ્યુતક્ષેત્ર $E =\frac{k Q }{r^{2}}$ પરથી $E \propto Q$ છે તેવી જ રીતે બાયો-સાવરનો નિયમ $B =\frac{\mu_{0}}{4 \pi} \frac{ I d l \times \hat{r}}{r^{2}}$ પરથી $B \propto I d l$ છે.
વિષમતાઓ $:$
$(1)$ ચુંબકીયક્ષેત્ર સદિશ ઘટક $I d \vec{l}$ ના કારણે મળે છે. જ્યારે વિદ્યુતક્ષેત્ર અદિશ ઘટક વિદ્યુતભાર $d q$ ના કારણે મળે છે.
$(2)$ સ્થિતવિદ્યુતક્ષેત્રની દિશા ઉદગમ (સ્ત્રોત વિદ્યુતભાર) અને અવકાશમાં રહેલા બિંદુને જોડતા સ્થાનાંતર સદિશની દિશામાં હોય છે, જ્યારે ચુંબકીય ક્ષેત્રની દિશા વિદ્યુતપ્રવાહ $I d \vec{l}$ અને $\vec{r}$ ને સમાવતા સમતલને લંબરૂપે હોય છે.
$(3)$ બાયૉ-સાવરનો નિયમ ખૂણા $\theta$ પર આધારિત છે.બિંદુએ ચુંબકીયક્ષેત્ર શૂન્ય મળે છે. જ્યારે કુલંબનો નિયમ $\theta$ પર આધારિત નથી.
$ 2\pi\, {\rm{ }}cm $ ત્રિજયા ધરાવતી બે સમકેન્દ્રિય રીંગને એકબીજાને લંબ રહે તેમ મૂકેલ છે. તેમાંથી $3A$ અને $4A$ પ્રવાહ પસાર કરતાં કેન્દ્ર પર ચુંબકીયક્ષેત્ર કેટલું થાય?
બાયો-સાવરના નિયમની મદદથી વિધુતપ્રવાહધારિત વર્તુળાકાર પ્રવાહ ગાળાની (રિંગ) અક્ષ પર ચુંબકીય ક્ષેત્રનું સમીકરણ મેળવો.
બાયૉ-સાવરનો નિયમ અને સ્થિત વિદ્યુતશાસ્ત્ર માટે કુલંબના નિયમની સામ્યતા જણાવો.
એક સુરેખ તારમાંથી $ I$ પ્રવાહ પસાર થાય છે.તેમાંથી એક આંટાવાળી રીંગ બનાવતા કેન્દ્ર પાસે ચુંબકીયક્ષેત્ર $B$ છે.જો તેમાંથી ત્રણ આંટાવાળી રીંગ બનાવતા કેન્દ્ર પાસે ચુંબકીયક્ષેત્ર કેટલું થાય?
એક આંટાવાળી કોઇલ ચોક્કસ લંબાઈના તારમાંથી બને છે અને પછી તે જ લંબાઈથી બે આંટાવાળી કોઇલ બનાવવામાં આવે છે. જો બંને કિસ્સાઓમાં સમાન પ્રવાહ પસાર થાય છે, તો તેમના કેન્દ્રો પર ચુંબકીય પ્રેરણનો ગુણોત્તર કેટલો થશે?