નીચે આપેલ વ્યાખ્યા/સમજૂતી આપો :
$(i)$ ક્રમક
$(ii)$ ઉપલબ્ધ સ્થિતિ અવસ્થા
સમાજોનો સમગ્ર ક્રમ જે આપેલ વિસ્તારમાં સફળતાપૂર્વક અનુક્રમિત રીતે પરિવર્તિત થાય છે તેને ક્રમક કહે છે.
કોઈ આપેલ સમયે, ભૂમિમાં હાજર તત્કાલીન કાર્બન, નાઇટ્રોજન, ફૉસ્ફરસ, કૅલ્શિયમ વગેરે જેવા પોષકોની માત્રાને ઉપલબ્ધ સ્થિતિ અવસ્થા તરીકે ઉલ્લેખવામાં આવે છે.
કાર્બન ચક્રના સંદર્ભે નીચેના વિધાનો પૈકી કેટલા વિધાનો સાચા છે તે પસંદ કરો?
$(a)$ વાતાવરણમાં કુલ વૈશ્વિક કાર્બનનો $71\;\%$ હિસ્સો ધરાવે છે.
$(b)$ વિઘટકો જમીન કે સમુદ્રના નકામાં દ્રવ્યો અને મૃત કાર્બનિક દ્રવ્યો પર પ્રક્રિયા કરીને $CO_2$, ના સામૂહિક જથ્થામાં મહત્ત્વનો ફાળો આપે છે.
$(c)$ પ્રકાશસંશ્લેષણ દ્વારા વાર્ષિક $4 × 10^{13}$ કિગ્રા કાર્બનનો જથ્થો સ્થિર થાય છે.
$(d)$ વાતાવરણમાં શ્વસન દ્વારા નિક્ષેપ થતો નથી.
$(e)$ સજીવોના સુકા વજનનો $49\%$ કાર્બનનો હિસ્સો છે.
વાયુરૂપચક્ર અને અવસાદીચક્રને અલગ તારવો.
$I-$ સલ્ફરચક્ર $II -$ નાઈટ્રોજનચક્ર
$III$ - કાર્બનચક્ર $IV -$ ફોસ્ફરસચક્ર
સજીવોનાં શુષ્ક વજનમાં...$A$...$\%$ કાર્બન છે અને સમગ્ર પૃથ્વી પરનાં કુલ કાર્બનમાં...$B$...$\%$ કાર્બન દરિયામાં ઓગળેલો છે તથા વાતાવરણમાં કુલ કાર્બનનાં માત્ર..$C$.. $\%$ કાર્બન છે.
$A-B-C$
$X-$ વરસાદ દ્વારા ફોસ્ફરસનો વાતાવરણમાં અંતઃપ્રવેશ કાર્બનના અંત:પ્રવેશ કરતા વધારે હોય છે.
$Y-$ સજીવો અને પર્યાવરણ વચ્ચે ફોસ્ફરસનો વિનિમય ઓછો હોય છે.
કયા નિવસનતંત્રમાં વધુમાં વધુ કુલ પ્રાથમિક ઉત્પાદન જોવા મળે?