જાતીય સંક્રમિત રોગો પ્રાજનનિક સ્વાસ્થ્યને પડકારરૂપ છે. કોઈ બે જાતીય સંક્રમિત ક્ષેત્રો વર્ણવો અને પ્રતિકારક પગલાઓ સૂચવો ?

જે ચેપ અથવા રોગો જાતીય સમાગમ દ્વારા સંક્રમિત થતા હોય તેને સામૂહિક રીતે જાતીય સંક્રમિત ચેપ $(STI)$ અથવા સમાગમને લગતા રોગો (venereal diseases-$VD$) અથવા પ્રજનનમાર્ગના ચેપ (reproductive tract infection-$RTI)$ કહે છે. ગોનોરિયા, સિફિલિસ, જનનાંગીય હર્પિસ, ક્લેમાડિયાસિસ, જનનાંગીય મસા, ટ્રાયકોમોનિઆસિસ, હિપેટાઇટીસ-બી અને અલબત્ત, તાજેતરનાં વર્ષોમાં સૌથી વધુ ચર્ચિત $HIV$ ચેપ જે $AIDS$માં પરિણામે છે. આ બધા કેટલાક સામાન્ય $STIs$ છે. આમાંનો $HIV$નો ચેપ સૌથી ખતરનાક છે.

કેટલાંક ચેપો જેવા કે હિપેટાઇટીસ-બી અને $HIV$ સંક્રમિત વ્યક્તિ માટે વપરાયેલ ઇજેક્શનની સોય, વાઢકાપનાં સાધનો વગેરેની અદલાબદલીથી પણ ફેલાય છે. રુધિરાધાન અથવા ચેપી માતાથી તેના ગર્ભસ્થ શિશુમાં પણ સંચારિત થાય છે, હિપેટાઇટીસ-બી, જનનાંગીય હર્પિસ અને $HIV$ ચેપ સિવાયના અન્ય રોગોનું તે જો વહેલા નિદાન થાય અને યોગ્ય સારવાર મળે તો તે સંપૂર્ણપણે સાધ્ય છે. આ રોગોના શરૂઆતનાં ચિહ્નો ખૂબ જ ગૌણ હોય છે જેવા કે જનનાંગીય વિસ્તારમાં ખંજવાળ, પ્રવાહીસ્રાવ, સામાન્ય દુ:ખાવો, સોજો વગેરે છે. ઘણીવાર સંક્રમિત સ્ત્રીઓમાં આ રોગોનાં ચિહ્નો દેખાતાં નથીઅને તેથી તે લાંબા સમય સુધી અનિદાનીત રહે છે. ચેપની શરૂઆતની અવસ્થામાં ચિહ્નોનું ન દેખાવવું અથવા ઓછાં લક્ષણો દેખાવવા અને $STIs$થી જોડાયેલ સામાજિક કલંકનો ડર, સંક્રમિત વ્યક્તિને સમયસર નિદાન અને ઉચિત ઉપચારથી રોકે છે. આ આગળ જતાં સમસ્યામાં વધારો કરે છે, જેમાં નિતંબની બળતરાના રોગો (pelvic inflammatory diseases-$PID$), ગર્ભપાત, મૃત બાળકનો જન્મ, ગર્ભાશયની બહાર અંડવાહિની ગર્ભધારણ, અફળદ્રુપતા અથવા પ્રજનનમાર્ગનું કેન્સર થઈ શકે છે.

$STIs$ સ્વસ્થ સમાજ માટે મોટો ખતરો છે.

આવા રોગોની શરૂઆતની અવસ્થામાં નિવારણ તથા નિદાન અને સારવાર કરાવવી જરૂરી છે.

$15$ થી $24$ વર્ષની વયજૂથની વ્યક્તિઓમાં $STI$નું પ્રમાણ વધુ જોવા મળ્યું છે.

તેને અટકાવવાના ઉપાયો નીચે પ્રમાણે છે : $(i)$ ચેપ લાગ્યા પછી ઇલાજ કરવો તેના કરતા તેનો અટકાવ કરવો શ્રેષ્ઠ છે. $(ii)$ અજાણ્યા સાથી (partner) સાથે જાતીય સમાગમ ટાળવો. $(iii)$ સમાગમ દરમિયાન નિરોધનો ઉપયોગ કરવો $(iv)$ ક્ષોભજનક $/$ શંકાના કિસ્સામાં પ્રારંભિક નિદાન અને ચેપની માહિતી મળે તો સંપૂર્ણ સારવાર માટે યોગ્ય ડૉક્ટર પાસે જવું.