ગલન ગુપ્ત ઉષ્મા અને ઉત્કલન ગુપ્ત ઉષ્મા એટલે શું ? પાણી માટે તેનું મૂલ્યો જણાવો.
કોલમ $-\,I$ માં ગુપ્ત ઉમા અને કોલમ $-\,II$ માં તેના મૂલ્યો આપેલાં છે, તો યોગ્ય રીતે જોડો :
કોલમ $-\,I$ | કોલમ $-\,II$ |
$(a)$ ઉત્કલન ગુપ્ત ઉષ્મા $L_V$ | $(i)$ $22.6\, \times \,{10^5}\,J\,/kg$ |
$(b)$ ગલન ગુપ્ત ઉષ્મા $L_f$ | $(ii)$ $33.3\, \times \,{10^5}\,J\,/kg$ |
$(iii)$ $3.33\, \times \,{10^5}\,J\,/kg$ |
સમાન દળ ધરાવતા ધાતુનો ગોળો અને ખૂબ ખેંચેલી સ્પ્રિંગ સમાન દ્રવ્યમાથી બનાવેલ છે.બંનેને ગરમ કરીને ઓગળવા માટે કેટલી ગુપ્તઉષ્મા આપવી પડે?
ભારતમાં ઉનાળાના સમયમાં એક સામાન્ય પદ્ધતિ ઠંડક રાખવા માટે એવી હોય છે, કે જેમાં બરફના બોલ બનાવી તેને ચાસણીમાં ડુબાડીને ચૂસવામાં આવે. આના માટે એક સળી છીણેલા બરફમાં નાંખવામાં આવે કે જેથી તે બરફના બોલને સળીથી પકડી શકાય. એવી જ રીતે, શિયાળામાં એવા વિસ્તારમાં કે જ્યાં બરફવર્ષા થાય ત્યાં સ્નો બોલ બનાવીને એકબીજા પર ફેંકતા હોય છે. છીણેલા બરફમાં અને સ્નોમાંથી બોલની બનાવટ પાણીના $p\to T$ આલેખની મદદથી સમજાવો.
$27°C$ તાપમાને રહેલી લેડની ગોળી ટાર્ગેટ સાથે અથડાઈને ઓગળીને સ્થિર થાય છે.$25\%$ ઉષ્મા ટાર્ગેટ દ્વારા શોષણ થાય છે.તો અથડામણ સમયે ગોળીનો વેગ ....... $m/sec.$
(લેડનું ગલનબિંદુ $= 327°C,$ વિશિષ્ટ ઉષ્મા $= 0.03\, cal/gm°C,$ ગલનગુપ્ત ઉષ્મા $= 6\, cal/gm$ અને જુલ અચળાંક $J = 4.2\, joule/cal)$
વિધાન : ઘનને ઓગાળતા તેની આંતરિક ઉર્જામાં કોઈ ફેરફાર થતો નથી
કારણ : ગુપ્ત ઉષ્મા એ એકમ દળના ઘનને ઓગાળવા માટે આપવી પડતી ઉષ્મા છે