પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રો સમજાવો. અને મૂલ્ય જણાવો
પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રો સમજાવો. અને મૂલ્ય જણાવો
પૃથ્વીની સપાદી પર કોઈ બિંદુ પાસે ચુંબકીય ક્ષેત્ર દર્શાવવા માટે ત્રણ રાશિઓ સ્પષ્ટ કરવી પડે છે.
$(i)$ ડૅક્લિનેશન $D$
$(ii)$ નમનકોણ અથવા નમન $I$
$(iii)$ પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રનો સમક્ષિતિજ ઘટક $H _{ E }$
$(iv)$ પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રનો ઊર્ધ્વ ધટક $Z _{ E }$
આ બધાને પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રના તત્ત્વો $(Elements)$ કહે છે.
આકૃતિ પરથી,
$H _{ E }= B _{ E } \cos I \ldots(1)$
$Z _{ E }= B _{ E } \sin I \ldots(2)$
$\therefore \quad \tan I =\frac{ Z _{ E }}{ H _{ E }}\dots(3)$
અને $B _{ E }=\sqrt{ H _{ E }^{2}+ Z _{ E }^{2}}\dots(4)$
Similar Questions
ચુંબકીય મેરીડીયનમાં દક્ષિણ ધુવ ઉત્તર તરફ રહે,તેમ ચુંબક મૂકેલો છે.કેન્દ્રથી $20\,cm $ અંતરે ચુંબકીયક્ષેત્ર શૂન્ય છે.પૃથ્વીનું ચુંબકીયક્ષેત્ર ${B_H} = 0.3 \times {10^{ - 4}},wb/{m^2}$ છે.તો ચુંબકની ચુંબકીય મોમેન્ટ કેટલી થાય?
ચુંબકીય મેરીડીયનમાં દક્ષિણ ધુવ ઉત્તર તરફ રહે,તેમ ચુંબક મૂકેલો છે.કેન્દ્રથી $20\,cm $ અંતરે ચુંબકીયક્ષેત્ર શૂન્ય છે.પૃથ્વીનું ચુંબકીયક્ષેત્ર ${B_H} = 0.3 \times {10^{ - 4}},wb/{m^2}$ છે.તો ચુંબકની ચુંબકીય મોમેન્ટ કેટલી થાય?
કોઈ સ્થાનના ચુંબકીય ધ્રુવતલમાં પૃથ્વીના ચુંબકીયક્ષેત્રનો સમક્ષિતિજ ઘટક $0.26 \,G$ છે અને નમન કોણ $60^o$ છે. આ સ્થળે પૃથ્વીનું ચુંબકીયક્ષેત્ર કેટલું હશે ?
કોઈ સ્થાનના ચુંબકીય ધ્રુવતલમાં પૃથ્વીના ચુંબકીયક્ષેત્રનો સમક્ષિતિજ ઘટક $0.26 \,G$ છે અને નમન કોણ $60^o$ છે. આ સ્થળે પૃથ્વીનું ચુંબકીયક્ષેત્ર કેટલું હશે ?
એક ચુંબકીય હોકાયંત્ર (compass) ની સોયને $45^o$ જેટલો ડીપ એન્ગલ ધરાવતા સ્થાને મુક્તા તે એક મિનિટમાં $30$ વખત અને $30^o$ જેટલો ડીપ એન્ગલ ધરાવતા સ્થાને મુક્તા તે એક મિનિટમાં $40$ ભ્રમણ કરે છે.જો $B_1$ અને $B_2$ એ બંને સ્થાને પૃથ્વીને લીધે ઉત્પન્ન થતું કુલ ચુંબકીય ક્ષેત્ર હોય તો તેમનો ગુણોત્તર $B_1/B_2$ કેટલો થાય?
એક ચુંબકીય હોકાયંત્ર (compass) ની સોયને $45^o$ જેટલો ડીપ એન્ગલ ધરાવતા સ્થાને મુક્તા તે એક મિનિટમાં $30$ વખત અને $30^o$ જેટલો ડીપ એન્ગલ ધરાવતા સ્થાને મુક્તા તે એક મિનિટમાં $40$ ભ્રમણ કરે છે.જો $B_1$ અને $B_2$ એ બંને સ્થાને પૃથ્વીને લીધે ઉત્પન્ન થતું કુલ ચુંબકીય ક્ષેત્ર હોય તો તેમનો ગુણોત્તર $B_1/B_2$ કેટલો થાય?
- [JEE MAIN 2019]
આફ્રિકામાં કોઈ સ્થળે, ચુંબકીય કંપાસ ભૌગોલિક ઉત્તરથી $12^{\circ}$ પશ્ચિમ તરફ (દિશા) દર્શાવે છે. નમન વર્તુળની (ડીપ દર્શાવતી) ચુંબકીય સોયના ઉત્તરધ્રુવની અણીને મેગ્નેટીક મેરીડીયનના સમતલમાં રાખતાં તે સમક્ષિતિજ સાથે ઉત્તર તરફ $60^{\circ}$ કોણ દર્શાવે છે. પૃથ્વીના ક્ષેત્રનો સમક્ષિતિજ ઘટક આ સ્થળે $0.16 \;G$ છે. આ સ્થળે પૃથ્વીના ચુંબકીય) ક્ષેત્રનું મૂલ્ય દર્શાવો.
આફ્રિકામાં કોઈ સ્થળે, ચુંબકીય કંપાસ ભૌગોલિક ઉત્તરથી $12^{\circ}$ પશ્ચિમ તરફ (દિશા) દર્શાવે છે. નમન વર્તુળની (ડીપ દર્શાવતી) ચુંબકીય સોયના ઉત્તરધ્રુવની અણીને મેગ્નેટીક મેરીડીયનના સમતલમાં રાખતાં તે સમક્ષિતિજ સાથે ઉત્તર તરફ $60^{\circ}$ કોણ દર્શાવે છે. પૃથ્વીના ક્ષેત્રનો સમક્ષિતિજ ઘટક આ સ્થળે $0.16 \;G$ છે. આ સ્થળે પૃથ્વીના ચુંબકીય) ક્ષેત્રનું મૂલ્ય દર્શાવો.
ચુંબકીય વિષુવવૃત્ત પર ડીપ એન્ગલ કેટલા ..........$^o$ હોય?
ચુંબકીય વિષુવવૃત્ત પર ડીપ એન્ગલ કેટલા ..........$^o$ હોય?